Dieta bogatoresztkowa – jadłospis, zalecenia, produkty dozwolone i niezalecane

dieta bogatoresztkowa

Dieta bogatoresztkowa to wysokobłonnikowy jadłospis polecany w profilaktyce i wspomaganiu leczenia zaparć oraz zaburzeń motoryki jelit. To jednak nie jedyne zastosowanie tej sycącej diety! Poznaj jej szczegółowe zalecenia, listę produktów dozwolonych i niezalecanych, a także przykładowy jadłospis diety bogatoresztkowej!

Spis treści:

  1. Co to jest dieta bogatoresztkowa?
  2. Ile błonnika w diecie bogatoresztkowej?
  3. Dieta bogatoresztkowa – zalecenia 
  4. Dieta bogatoresztkowa – produkty dozwolone i zabronione
    • Dieta bogatoresztkowa – lista produktów zalecanych o wysokiej zawartości błonnika
    • Dieta bogatoresztkowa – produkty niezalecane
  5. Dieta bogatoresztkowa – dla kogo?
  6. Co stanowi przeciwwskazania do stosowania diety bogatoresztkowej?
  7. Dieta bogatoresztkowa – jadłospis

Co to jest dieta bogatoresztkowa?

Dieta bogatoresztkowa nazywana jest również dietą wysokobłonnikową lub bogatobłonnikową. To modyfikacja tradycyjnej diety, która polega na zwiększeniu ilości błonnika oraz wypijanych płynów w codziennym jadłospisie. 

Błonnik pokarmowy to niestrawne fragmenty tkanek roślinnych, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego osób zdrowych. Błonnik działa jak „miotełka”, która oczyszcza jelita z resztek pokarmowych i substancji szkodliwych.

Wyróżniamy dwie jego frakcje – rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. W omawianej diecie istotną rolę odgrywa szczególnie frakcja błonnika nierozpuszczalnego. Tworzą ją celulozy, hemicelulozy oraz ligniny. Ich kluczowa rola wynika z właściwości, którymi są:
• zwiększanie objętości masy kałowej, 
• regulowanie rytmu wypróżnień, poprzez mechaniczne drażnienie kosmków jelitowych,
• kontrola poziomu cukru we do krwi,
• kontrola masy ciała, dzięki zwiększeniu uczucia sytości po posiłku i obniżaniu wartości kalorycznej diety. 

Celem zastosowania diety bogatoresztkowej jest pobudzenie czynności motorycznej jelit oraz uregulowanie rytmu wypróżnień (przeciwdziałanie zaparciom), bez konieczności stosowania środków farmakologicznych. Ponieważ jednocześnie jest to dieta o niskim indeksie glikemicznym wspomaga leczenie również innych chorób, o czym piszemy w dalszej części materiału.

Ciekawym sposobem na zwiększenie ilości warzyw w diecie bogatoresztkowej jest przygotowanie warzywnych placuszków z mąki pełnoziarnistej.

Ile błonnika w diecie bogatoresztkowej?

Dieta bogatoresztkowa charakteryzuje się wyższą zawartością włókna pokarmowego. Tradycyjna dieta zapewnia 20-25 g błonnika dziennie, podczas gdy bogatoresztkowa dwukrotnie więcej – 40 do 60 gramów na dobę

Dieta bogatoresztkowa – zalecenia 

Na dietę bogatoresztkową nie należy przechodzić z dnia na dzień. Zwiększanie zawartości błonnika w diecie powinno następować stopniowo. Można rozpocząć od gotowanych lub surowych warzyw i owoców dodawanych do posiłków. Następnie powoli wprowadzać produkty z pełnego ziarna np. do śniadania jedząc kromkę jasnego i ciemnego pieczywa, gotując do obiadu mieszankę ciemnego i jasnego makaronu lub ryżu. Należy dążyć do tego, by w codziennej diecie uwzględniać wyłącznie lub przede wszystkim produkty z pełnego ziarna oraz dużą ilość warzyw i owoców. Równocześnie konieczne jest zwiększanie ilości wypijanych płynów w ciągu dnia. Błonnik je wchłania, dzięki czemu może pełnić swoje zdrowotne funkcje. 

Przedstawiona powyżej metoda pozwoli przystosować przewód pokarmowy do zmodyfikowanego sposobu odżywiania się i ograniczyć ewentualne nieprzyjemne dolegliwości, które mogą towarzyszyć gwałtownemu zwiększeniu ilości błonnika w diecie. To m.in. wzdęcia, bóle brzucha, dyskomfort w obrębie jamy brzusznej, a nawet zaparcia.

Nagłe wprowadzenie zasad diety bogatoresztkowej może powodować bóle brzucha.

W ciągu dnia warto zjadać 4-5 posiłków w regularnych odstępach czasu, co 3-4 godziny. Dodatkowo można włączyć do diety suszone owoce, zwłaszcza śliwki, figi lub rodzynki, które są skuteczne w niwelowaniu zaparć. Korzystne działanie mają ponadto fermentowane produkty mleczne np. kefir, jogurt, zsiadłe mleko czy maślanka. Zalecane formy obróbki kulinarnej to gotowanie, pieczenie, smażenie na niewielkiej ilości tłuszczu oraz duszenie w sosach własnych. Warto stawiać na mało przetworzone produkty wysokiej jakości.

Dieta bogatoresztkowa – produkty dozwolone i zabronione

Dieta bogatoresztkowa jest urozmaicana, zbilansowana i skomponowana z różnorodnych produktów spożywczych. Dozwolone są:
• warzywa i owoce, 
• gruboziarniste produkty zbożowe,
• nasiona strączkowe – jeśli są dobrze tolerowane, 
• fermentowane produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczów, 
• chude mięso, 
• chude ryby, 
• owoce morza, 
• orzechy i pestki,
• oleje roślinne,
• zioła i przyprawy.

Dieta bogatoresztkowa – lista produktów zalecanych o wysokiej zawartości błonnika

Poniżej przedstawiamy listę produktów zalecanych wraz z zawartością błonnika pokarmowego podaną na 100 g.

Produkty zbożowe (suche) i nasiona roślin oleistych:
• otręby pszenne – 42,2 g
• nasiona chia – 34,4 g
• siemię lniane – 27,3 g
• migdały – 12,9 g
• mąka żytnia typ 2000 – 12,8 g
• mąka pszenna typ 1850 – 10,8 g
• płatki jęczmienne – 9,6 g
• makaron pełnoziarnisty – 9,5 g 
• ryż brązowy – 8,7 g
• płatki owsiane – 6,9 g
• orzechy włoskie – 6,5 g 
• chleb żytni razowy – 6,1 g
• pumpernikiel – 6,0 g
• kasza gryczana i jęczmienna – 6,0 g

Pumpernikiel jako przykład wysokobłonnikowego pieczywa na diecie bogatoresztkowej.

Warzywa:

• pietruszka korzeń – 3,4 g
• fasolka szparagowa – 3,7 g
• buraki – 2,8 g
• marchew – 2,7 g
• dynia – 1,7 g 
• papryka – 1,7 g
• pomidor – 1,2 g

Owoce:

• morele suszone – 10,3 g
• jabłka suszone – 10,3 g
• śliwki suszone – 8,3 g
• porzeczki – 7,7 g
• maliny – 6,7 g
• agrest – 3,0 g
• kiwi – 1,8 g
• mango – 1,8 g
• truskawki – 1,7 g
• morele, brzoskwinie – 1,6 g
• jabłka, gruszki, śliwki – 1,6 g
• nektarynki – 1,5 g
• pomarańcze i mandarynki – 1,4 g

Pudding z nasion chia z mango, jako przykład wysokobłonnikowej przekąski.

Dieta bogatoresztkowa – produkty niezalecane

W diecie bogatoresztkowej niezalecane są pokarmy wzdymające oraz te, które spowalniają perystaltykę jelit. Zwykle to produkty, które zawierają niewiele błonnika pokarmowego, są wysokoprzetworzone lub charakteryzują się obecnością garbników o działaniu zapierającym. 

Do żywności niezalecanej na diecie wysokobłonnikowej należą m.in.: 

• słodkie i słone wypieki z oczyszczonych mąk,
• jasne pieczywo – zwłaszcza świeże,
• biała oczyszczona mąka różnych zbóż,
• skrobia ziemniaczana i inna,
• ryż biały,
• jasny makaron,
• kasza manna,
• słodycze,
• tłuste mięso – np. wieprzowe, wołowe czy baranina,
• nasiona roślin strączkowych (chyba, że są dobrze tolerowane),
• warzywa kapustne (chyba, że są dobrze tolerowane),
• czerwone wino,
• mocna czarna herbata,
• kakao,
• cukier.

Dieta bogatoresztkowa – dla kogo?

Głównym zastosowaniem diety bogatoresztkowej jest profilaktyka i leczenie zaparć oraz zaburzeń czynności jelit. Korzyści z jej wdrożenia odniosą również osoby z uchyłkami jelita (bez stanów zapalnych) i hemoroidami. Ponieważ dieta wysokobłonnikowa jest jednocześnie jadłospisem o niskim indeksie glikemicznycznym mogą zastosować ją osoby z cukrzycą typu 2, insulinoopornością i stanem przedcukrzycowym. Ponadto będzie korzystna dla osób z nadmierną masą ciała, gdyż jej posiłki są sycące. Znajduje zastosowanie jako profilaktyka raka jelita grubego, miażdżycy i kamicy żółciowej.

Jadając sałatki można zwiększyć ilość błonnika na diecie bogatoresztkowej.

Co stanowi przeciwwskazania do stosowania diety bogatoresztkowej?

Przeciwwskazaniem do zastosowania diety bogatoresztkowej są stany zapalne w obrębie przewodu pokarmowego, trzustki, dróg żółciowych i wątroby oraz inne choroby wymagające ograniczenia spożycia błonnika m.in.:
• wrzody lub nadżerki żołądka lub dwunastnicy,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• zespół jelita drażliwego (IBS),
• nowotwory przewodu pokarmowego,
• okres rekonwalescencji po operacji na przewodzie pokarmowym,
• niedożywienie.

Dieta bogatoresztkowa – jadłospis

• śniadanie: pełnoziarnista bułka z ziarnami z pieczonym kurczakiem, sałatą, pomidorem i natką pietruszki
II śniadanie: koktajl z kefiru i suszonych śliwek
• obiad: kasza gryczana z gulaszem z indyka, papryką i cukinią
• podwieczorek: mini owsianka na chudym mleku z malinami i migdałami
• kolacja: pełnoziarnisty makaron z serem mozzarella, oliwkami, pomidorkami koktajlowymi, rukolą, bazylią i oliwą z oliwek

Szukasz zbilansowanej, smacznej i zróżnicowanej diety bogatoresztkowej? Z naszej oferty polecamy Ci dietę pudełkową o niskim indeksie glikemicznym, która w największym stopniu spełnia jej założenia. Zachęcamy do przetestowania naszego cateringu dietetycznego i dołączenia do grona zadowolonych Klientów.


Bibliografia: 
1. Włodarek D., Lange E., Kozłowska E., Głąbska D.: Dietoterapia. PZWL, Warszawa 2015.
2. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa 2016.

 

Brązowe jajka ze słomą na drewnianym tle
Przepisy, Ciekawostki
24.10.2024

Dieta jajeczna 3-dniowa — na czym polega oraz jakie daje efekty?

Próbujesz różnych diet odchudzających i masz wrażenie, że żadna dieta nie działa? Popularnym sposobem na szybką utratę masy ciała jest 3-dniowa dieta jajeczna, w różnych wariantach. Dowiedz się, czy dieta jajeczna jest najskuteczniejsza w przypadku odchudzania i jakie są jej konsekwencje dla zdrowia.

Dieta jajeczna 3-dniowa — na czym polega oraz jakie daje efekty?
kasza jaglana na drewnianej łyżce
Przepisy, Ciekawostki
22.10.2024

Dieta jaglana – co to za rodzaj diety? Efekty oraz przykładowe menu

Dieta jaglana staje się coraz popularniejsza. Często stosowana jest jako detoks, który ma oczyścić organizm z toksyn. Sięgają po nią także osoby, które pragną zrzucić nadprogramowe kilogramy. Efekty diety jaglanej mogą być korzystne zarówno dla zdrowia, jak i sylwetki.

Dieta jaglana – co to za rodzaj diety? Efekty oraz przykładowe menu
Nóż i widelec związane miarką
Porady dietetyka
21.10.2024

Dieta głodówkowa – czy jest zdrowa? Efekty i skutki uboczne

Głodówki wywołują liczne kontrowersje. Niektórzy uznają je za skuteczną metodę na szybką utratę wagi, ale wpływ na zdrowie bywa kwestionowany. Dieta „głodówka” występuje w różnych wariantach zakładających stosowanie okien żywieniowych, kilkudniowych postów lub menu skrajnie niskokalorycznego. Dowiedz się więcej i przekonaj się, czy warto w ogóle interesować się tym, jakie są efekty głodówki po tygodniu.

Dieta głodówkowa – czy jest zdrowa? Efekty i skutki uboczne

Sprawdź, jak smaczne może być odchudzanie

Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.

Wygodnadieta.pl (my) korzystamy z cookies i innych podobnych technologii
Jeśli zaakceptujesz wszystkie cookies, zapiszemy w Twoim urządzeniu cookies i inne pliki (ogólnie cookies) analityczne i marketingowe... więcej (w celu profilowanego marketingu). Jeśli odrzucisz wszystkie - zapiszemy tylko cookies techniczne, niezbędne dla działania naszych stron. Cookies możesz też ustawić samodzielnie (Ustawienia). Używamy cookies zgodnie z Polityką prywatności,... więcej
Ustawienia
Akceptuję