Dieta ketogeniczna wciąż jest badana przez klinicystów i naukowców zajmujących się żywieniem. Jednym z aspektów branych pod lupę przez specjalistów jest jej wpływ na zdrowie wątroby, szczególnie w kontekście stłuszczenia wątroby. Czy oczyszczanie wątroby na keto to dobry pomysł? Poniżej omawiamy wpływ diety keto na wątrobę z dietetycznego punktu widzenia.
Spis treści
- Jak dieta ketogeniczna wpływa na zdrowie wątroby?
- Czy dieta ketogeniczna może pomóc w leczeniu stłuszczenia wątroby?
- Praktyczne porady dotyczące stosowania diety ketogenicznej przy stłuszczeniu wątroby
- Jak monitorować postępy na diecie ketogenicznej przy problemach z wątrobą?
- Czy dieta ketogeniczna jest bezpieczna dla osób z chorobami wątroby?
Jak dieta ketogeniczna wpływa na zdrowie wątroby?
Dieta ketogeniczna to wzorzec żywieniowy charakteryzujący się wysoką podażą tłuszczu, umiarkowanym udziałem białek i bardzo niskim poziomem węglowodanów. W diecie keto węglowodany stanowią mniej niż 20 g lub 5% całkowitego dziennego spożycia energii. Ten rozkład makroskładników zmusza organizm do wykorzystania tłuszczu jako głównego źródła energii, co powoduje fizjologiczną ketozę (tj. stężenie ketonów we krwi wyższe niż 0,3 lub 0,5 mmol/l).
Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje, że diety o ograniczonej podaży węglowodanów mogą mieć zastosowanie w wielu chorobach i schorzeniach takich jak:
- nadwaga,
- otyłość,
- cukrzyca,
- dyslipidemia,
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia neurologiczne.
Zaobserwowano także, iż dieta keto może być skuteczną strategią żywieniową w leczeniu NAFLD (niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby) i innych powikłań chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2 związana z otyłością.
Wpływ diety ketogenicznej na wątrobę jest wciąż w fazie badań. Wyniki wciąż są niejednoznaczne. Niektóre obserwacje sugerują korzystny wpływ diety keto na stłuszczenie wątroby, co wynika ze skuteczności diety w redukcji masy ciała oraz poprawy parametrów metabolicznych przy długotrwałym stosowaniu diety wysokotłuszczowej. Wykazano, iż ketoza odgrywa kluczową rolę w stymulowaniu aktywacji kilku kluczowych czynników zaangażowanych w działania ochronne wątroby, które łagodzą uszkodzenia oksydacyjne i reakcję zapalną. Jednak pomimo obiecujących wyników u pacjentów z NAFLD, konieczne są dalsze randomizowane badania kliniczne, aby móc lepiej ocenić korzyści i ryzyka wynikające z tego modelu żywienia w terapii NAFLD.
Sprawdź także: Dieta wątrobowa – zasady i wskazania do stosowania
Czy dieta ketogeniczna może pomóc w leczeniu stłuszczenia wątroby?
Badania sugerują, że dieta ketogeniczna dzięki zmniejszeniu podaży węglowodanów (co ogranicza produkcję triglicerydów i często zmniejsza ilość tkanki tłuszczowej w organizmie) może prowadzić do poprawy parametrów wątrobowych i obniżenia ilości tłuszczu zgromadzonego w wątrobie.
Dodatkowo wykazano, iż ketoza sprzyja obniżaniu stężenia insuliny i poprawie wrażliwości na insulinę. Te czynniki odgrywają istotną rolę w rozwoju stłuszczenia wątroby, ponieważ insulinooporność jest jedną z głównych przyczyn gromadzenia się tłuszczu w tym narządzie. Badania u wielu pacjentów wykazały poprawę wskaźników lipidowych i redukcję masy ciała, co pośrednio wspiera leczenie stłuszczenia wątroby. Sugeruje to, że dieta ketogeniczna może mieć pozytywny wpływ na zdrowie wątroby, ale potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć długoterminowe skutki stosowania tego sposobu odżywiania.
Jaka dieta na stłuszczenie wątroby sprawdzi się zatem najlepiej? Obecnie zaleca się, aby dieta na stłuszczenie wątroby była oparta na produktach bogatych w błonnik pokarmowy, zdrowe tłuszcze (np. z orzechów, oliwy z oliwek i ryb) oraz nieprzetworzonych źródłach białka. Dieta śródziemnomorska, która łączy te elementy, często jest uznawana za jedną z najbardziej skutecznych w redukcji stłuszczenia wątroby. Kluczowe znaczenie ma także unikanie nadmiaru cukrów prostych i przetworzonych węglowodanów, które mogą przyczyniać się do pogłębienia stanu chorobowego.
Sprawdź także: Dieta na stłuszczenie wątroby
Praktyczne porady dotyczące stosowania diety ketogenicznej przy stłuszczeniu wątroby
Decyzję o wprowadzeniu diety ketogenicznej w leczeniu NAFLD należy podjąć z lekarzem, po konsultacji i ocenie czy istnieją jakiekolwiek przeciwskazania do jej stosowania.
Stosując dietę ketogeniczną przy stłuszczeniu wątroby, należy wybierać zdrowe tłuszcze, takie jak:
- oliwa z oliwek,
- awokado,
- orzechy,
- tłuste ryby.
Należy unikać przetworzonych tłuszczów trans i rafinowanych olejów roślinnych, które mogą nasilać stan zapalny. Podstawą diety powinny być także warzywa niskowęglowodanowe, takie jak:
- brokuły,
- szpinak,
- cukinia.
Ważne jest również odpowiednie nawodnienie i unikanie słodzonych napojów oraz alkoholu, które mogą pogłębiać problem stłuszczenia wątroby. Warto także podkreślić, że stosowanie diety ketogenicznej może wymagać również dodatkowej suplementacji witamin czy składników mineralnych. Bardzo ważne jest także odpowiednie monitorowanie postępów na diecie, co dokładniej opisujemy w poniższym akapicie.
Jak monitorować postępy na diecie ketogenicznej przy problemach z wątrobą?
Przy problemach z wątrobą w celu monitorowania postępów zastosowanej diety ważne jest przede wszystkim wykonywanie badań laboratoryjnych, np. oznaczanie enzymów wątrobowych (ALT, AST), lipidogramu oraz stężenia glukozy i insuliny, czy wykonywanie USG jamy brzusznej. Warto również stosować proste metody, takie jak: pomiar obwodu talii czy badanie składu ciała metodą BIA (impedancji bioelektrycznej), co może być dobrym wskaźnikiem redukcji tkanki tłuszczowej trzewnej, która negatywnie wpływa na funkcję wątroby.
Przede wszystkim jednak stosowanie tego typu diety przy problemach z wątrobą powinno odbywać się pod nadzorem lekarza i we współpracy z dietetykiem. Specjaliści przeprowadzają pacjenta przez cały proces i pomogą w ocenie postępów oraz ewentualnej modyfikacji diety na podstawie wyników badań i ogólnego stanu zdrowia.
Jeśli poszukujesz gotowego i dobrze zbilansowanego jadłospisu diety ketogenicznej i chcesz mieć pewność, że Twoje menu będzie działało prozdrowotnie, rozważ catering dietetyczny.
Czy dieta ketogeniczna jest bezpieczna dla osób z chorobami wątroby?
Dieta ketogeniczna nie powinna być rutynowo zalecana u wszystkich pacjentów z NAFLD, ale może być rozważana jako alternatywna opcja terapeutyczna u pacjentów, którzy nie osiągnęli zalecanej utraty masy ciała zgodnie z konwencjonalnymi zaleceniami dotyczącymi interwencji stylu życia w NAFLD.
Ten sposób żywienia może być bezpieczny i korzystny dla niektórych osób z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, pod warunkiem odpowiedniej kontroli przez lekarza. Jednak dla osób z poważniejszymi schorzeniami wątroby, takimi jak zaawansowana marskość, czy innymi chorobami towarzyszącymi dieta ta może być ryzykowna. Zawsze zmianę sposobu żywienia należy skonsultować z lekarzem.
Bibliografia:
- Paoli A., Cerullo G., Investigating the Link between Ketogenic Diet, NAFLD, Mitochondria, and Oxidative Stress: A Narrative Review, „Antioxidants”, 2023.
- Cunha G. M., Guzman G. i wsp., Efficacy of a 2-Month Very Low-Calorie Ketogenic Diet (VLCKD) Compared to a Standard Low-Calorie Diet in Reducing Visceral and Liver Fat Accumulation in Patients With Obesity, „Frontiers in Endocrinology (Lausanne)”, 2020.
- Watanabe M. i wsp., Beneficial Effects of the Ketogenic Diet on Nonalcoholic Fatty Liver Disease: A Comprehensive Review of the Literature, „Obesity Reviews”, 2020.
