01.12.2023

Dieta niskobiałkowa – zasady i efekty diety oraz przykładowy jadłospis

na czym polega dieta niskobiałkowa

Dieta ubogobiałkowa nie jest zalecana dla wszystkich i powinna być stosowana tylko w niektórych chorobach. Jak powinny wyglądać dania i przepisy niskobiałkowe? Czym charakteryzuje się dieta ubogobiałkowa? Jeśli zastanawiasz się, jak ograniczyć białko w diecie oraz co jeść a czego nie jeść na diecie niskobiałkowej, koniecznie przeczytaj poniższy artykuł.

Spis treści:

  1. Dieta niskobiałkowa – kto powinien rozważyć jej zastosowanie?
  2. Zasady diety niskobiałkowej
  3. Białko w diecie niskobiałkowej
  4. Co można jeść a czego unikać podczas diety niskobiałkowej?
    • Produkty i potrawy zalecane w diecie niskobiałkowej
    • Czego nie jeść na diecie niskobiałkowej?
  5. Przykładowe przepisy diety niskobiałkowej
  6. Jadłospis diety niskobiałkowej

Dieta niskobiałkowa – kto powinien rozważyć jej zastosowanie?

Dietę niskobiałkową, a dokładnie dietę lekkostrawną niskobiałkową stosuje się w chorobach nerek i wątroby, które przebiegają z niewydolnością tych narządów, a także u chorych na fenyloketonurię czy inne choroby związane z zaburzeniami przemiany aminokwasów lub białek. Warto podkreślić, że dieta niskobiałkowa – podobnie jak inne restrykcyjne sposoby żywienia, np. dieta bez jajek czy dieta niskowęglowodanowa – nie jest odpowiednia dla wszystkich. Przed jej rozpoczęciem zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

założenia diety niskobiałkowej

Zasady diety niskobiałkowej

Podstawowe zasady diety niskobiałkowej wynikają z celu tego modelu żywienia. Zadania diety ubogobiałkowej to:

  • zapobieganie nadmiernemu wytwarzaniu toksycznych dla organizmu produktów przemiany białkowej,
  • ochrona zmienionych chorobowo narządów – wątroby, nerek,
  • utrzymanie możliwie dobrego stanu odżywienia pacjenta przez dostarczenie potrzebnej ilości energii i składników pokarmowych.

Dieta niskobiałkowa zawsze powinna być dopasowana indywidualnie do każdego pacjenta. Zapotrzebowanie na energię w diecie niskobiałkowej wynosi około 35 kcal/kg mc., a więc mieści się w granicach 2000–2500 kcal/dobę. Dieta niskobiałkowa powinna pokrywać to zapotrzebowanie i nie dopuścić do niedoborów. Jadłospis dopasowuje się w zależności od choroby. W diecie stosowanej w niewydolności nerek kalorie niebiałkowe powinny zostać dostarczone z produktów bogatoenergetycznych – węglowodanów i tłuszczów, natomiast w niewydolności wątroby głównym źródłem energii dla organizmu są węglowodany. Przy współistniejącej cholestazie tłuszcze powinno się ograniczyć, a w ostrych stanach chorobowych produkty tłuszczowe całkowicie się wyklucza. W takim jadłospisie największa jest rola węglowodanów w diecie, które stanowią główne źródło energii.

Sprawdź także: Białko w diecie – budulec nie tylko dla mięśni

białko w diecie niskobiałkowej

Warto rozważyć wsparcie codziennego jadłospisu lekkostrawną dietą pudełkową od Wygodnej Diety, która dostarcza odpowiednio skomponowanych posiłków, ułatwiających przestrzeganie restrykcji białkowych i wspierających regenerację organizmu. Szczególnie pomocna może być dieta pudełkowa lekkostrawna, która łączy wygodę z dbałością o zdrowie układu pokarmowego.

Białko w diecie niskobiałkowej

Podstawową zasadą jest zmniejszenie ilości białka do granic tolerancji tego składnika przez chorego. Najczęściej dieta niskobiałkowa dostarcza 40-50 g białka na dobę (0,6–0,7 g/kg mc.). Z kolei w przypadku zaawansowanej niewydolności nerek czy wątroby zaleca się większe ograniczenia do poniżej 0,6 g/kg mc./dobę, czyli poniżej 40 g białka na dobę. Zakłada się, iż 3/4 powinno stanowić białko pochodzenia zwierzęcego (pełnowartościowe). Konieczne jest również ograniczenie podaży białka roślinnego (niepełnowartościowego) przez wprowadzanie pieczywa niskobiałkowego. W ten sposób ilość białka w diecie można zmniejszyć nawet o 15 g. Bardzo często tolerancja na białko zmienia się w czasie trwania choroby. Należy zatem dobierać białko tak, aby nie uszkadzało nerek lub wątroby oraz nie przyczyniało się do ujemnego bilansu azotowego i nie doprowadziło do wyniszczenia organizmu.

W tym miejscu warto wspomnieć o jeszcze jednej kwestii. Pokrycie zapotrzebowania na wapń, żelazo oraz witaminy rozpuszczalne w wodzie może być wyzwaniem, jeśli przez dłuższy czas stosowana jest dieta niskobiałkowa. Suplementacja preparatami wapniowymi, żelazem oraz witaminą D3 jest wówczas rozwiązaniem wartym rozważenia. Najlepiej skonsultować się w tej kwestii z lekarzem.

co jeść na diecie niskobiałkowej

Co można jeść a czego unikać podczas diety niskobiałkowej?

Produkty i potrawy zalecane w diecie niskobiałkowej

W diecie niskobiałkowej dopuszcza się:

  • pieczywo pszenne niskobiałkowe i niskosodowe,
  • dodatki do pieczywa: masło, dżem, marmolada, miód; w umiarkowanych ilościach: sery twarogowe, serek homogenizowany, mięso gotowane, jaja, pasty: serowo-warzywne, serowo-rybne, mięsno-jarzynowe,
  • zupy i sosy gorące: sosy łagodne, zaciągane żółtkiem, zaprawiane masłem, zagęszczane skrobią pszenną lub ziemniaczaną; koperkowy, cytrynowy, potrawkowy; w umiarkowanych ilościach: krupnik, jarzynowa z dozwolonych warzyw, ziemniaczana; przetarte zupy i sosy owocowe, zaprawiane skrobią pszenną lub ziemniaczaną, z dodatkiem świeżego masła, miękkiej margaryny lub zaciągane żółtkiem,          
  • dodatki do zup: grzanki z pieczywa niskobiałkowego, ziemniaki, makarony z mąki niskobiałkowej,
  • mięso w umiarkowanych ilościach: cielęcina, młoda wołowina, królik, kurczak, indyk; chude ryby gotowane: dorsz, pstrąg, karmazyn, lin, okoń, flądra, morszczuk, mintaj, płastuga, makrela,
  • potrawy gotowane i duszone, bez tłuszczu, potrawki, budynie, pulpety z dodatkiem skrobi lub pieczywa niskobiałkowego,
  • tłuszcze: masło, olej: słonecznikowy, rzepakowy, kukurydziany; oliwa z oliwek, margaryny miękkie,
  • warzywa w umiarkowanych ilościach, gotowane, rozdrobnione, w formie purée: pomidor bez skórki, marchew, dynia, buraki, kabaczek, szparagi, pietruszka, seler, szpinak, sałata zielona, cykoria, rabarbar, fasolka szparagowa, groszek zielony, kalafior, brokuły, drobno starte surówki,
  • ziemniaki gotowane i w postaci purée,
  • owoce w umiarkowanych ilościach: jagodowe, cytrusowe, jabłka, morele, brzoskwinie, winogrona bez pestek, wiśnie, melony, kiwi, śliwki.

czego unikać na diecie niskobiałkowej

Czego nie jeść na diecie niskobiałkowej?

W diecie niskobiałkowej zakazane są:

  • kakao, płynna czekolada, alkohol, kawa naturalna,
  • pieczywo zwykłe, solone,
  • wędliny, konserwy, ryby wędzone i marynowane,
  • sery dojrzewające, topione, pleśniowe, sery typu feta, fromage,
  • gorące zupy i sosy: na wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych, rosoły, buliony, kapuśniak, ogórkowa, z nasion strączkowych; zaprawiane mąką, kwaśną śmietaną, zasmażkami; zupy w proszku; ostre sosy na wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych, zasmażanych,
  • dodatki do zup: dodatki z jajami, mięsem, nasionami roślin strączkowych, jaja gotowane na twardo, kluski francuskie, groszek ptysiowy,
  • mięso w większych ilościach, tłuste: wieprzowina, baranina, gęś, kaczka; tłuste ryby: węgorz, łosoś, sum,
  • potrawy smażone, pieczone, duszone w sposób konwencjonalny, marynowane, wędzone.
  • tłuszcze: smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde, kwaśna śmietana,
  • warzywa: kiszonki, konserwowane z octem, warzywa solone, nasiona roślin strączkowych, ogórki, czosnek, cebula, brukiew, rzepa, kalarepa; zasmażane, grubo starte surówki, warzywa w dużych ilościach,
  • owoce: niedojrzałe, suszone; gruszki, daktyle, czereśnie, owoce marynowane, owoce w nadmiernej ilości.

Sprawdź także: Mleko – które jest najzdrowsze? Rodzaje i wartość odżywcza mleka

menu na diecie niskobiałkowej

Przykładowe przepisy diety niskobiałkowej

Przepisy diety niskobiałkowej mogą stanowić nie lada wyzwanie. Popularne dania, np. owsianka na śniadanie czy naleśniki na obiad, mogą być dobrymi pomysłami, ale w wariantach niskobiałkowych. Pomocne może być zaopatrzenie się w specjalne produkty niskobiałkowe: pieczywo, makarony, mieszanki mąk. Poniżej przedstawiamy przepisy na śniadanie niskobiałkowe, obiad niskobiałkowy i kolację niskobiałkową. Jadłospis należy jednak dopasować indywidualnie, a poniższy przykład może stanowić jedynie inspirację.

Jadłospis diety niskobiałkowej

Śniadanie: kanapki (pieczywo niskobiałkowe i niskosodowe) z serem żółtym, sałatą i pomidorem oraz herbata z cytryną

II śniadanie: smoothie owocowe

Obiad: makaron niskobiałkowy w sosie pomidorowym

Kolacja: ryż z mango i jabłkiem

Jeśli nie wiesz, jak zbilansować jadłospis w diecie niskobiałkowej, pomocą może być dobrze dobrana dieta pudełkowa. Warto też skorzystać z porady specjalisty dietetyka.

 

Odżywianie na tropikalnych wyspach
Porady dietetyka
21.08.2025

Odżywianie na tropikalnych wyspach – o czym warto wiedzieć?

Podróż na tropikalne wyspy to nie tylko szansa na odpoczynek w rajskiej scenerii, ale również okazja do zetknięcia się z zupełnie inną kulturą kulinarną. Egzotyczne owoce, świeże ryby, lokalne przyprawy i nietypowe kompozycje składników kuszą bogactwem smaków, ale mogą też stanowić wyzwanie dla osób dbających o zdrową dietę. Wysokie temperatury, odmienny rytm dnia oraz spożywanie nieznanych produktów mogą odbić się na samopoczuciu. Warto wcześniej zastanowić się, jak cieszyć się wakacjami bez dolegliwości trawiennych i korzystać z dobrodziejstw lokalnej kuchni, bez szkody dla zdrowia.

Odżywianie na tropikalnych wyspach – o czym warto wiedzieć?
Smart snacking
Porady dietetyka
20.08.2025

Smart snacking – poznaj 5 świetnych przekąsek, które warto mieć w podręcznym bagażu!

W okresie wakacyjnym chętnie sięgamy po przekąski, jednak nie zawsze są one zdrowe i korzystne dla sylwetki. W podróży czy na plaży łatwo ulec pokusie pochrupania chipsów, rozsmakowania się w słodyczach czy słodkich napojach, które dostarczają puste kalorie i negatywnie wpływają na zdrowie. Warto przygotować się wcześniej i poznać smart snacking – sposoby na przekąszanie korzystne dla zdrowia. Oto 5 zdrowych i wartościowych propozycji, które doskonale sprawdzą się w podręcznym bagażu.

Smart snacking – poznaj 5 świetnych przekąsek, które warto mieć w podręcznym bagażu!
Keto wakacje
Przepisy, Porady dietetyka
17.08.2025

Keto wakacje – oto przykładowy jadłospis na sierpień!

Sierpień to czas pełen różnorodnych smaków – dojrzewają świeże warzywa, sezonowe owoce kuszą na straganach, a wakacyjne wyjazdy sprzyjają próbowaniu nowych dań. Osoby będące na diecie ketogenicznej często obawiają się, że w tym okresie trudno będzie utrzymać zasady diety i jednocześnie cieszyć się wakacyjną swobodą. Nic bardziej mylnego! Ten model odżywiania daje szerokie możliwości komponowania smacznych, sycących i różnorodnych posiłków, które można dopasować także do urlopowego trybu życia.

Keto wakacje – oto przykładowy jadłospis na sierpień!

Sprawdź, jak smaczne może być odchudzanie

Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.

Wygodnadieta.pl (my) korzystamy z cookies i innych podobnych technologii
Jeśli zaakceptujesz wszystkie cookies, zapiszemy w Twoim urządzeniu cookies i inne pliki (ogólnie cookies) analityczne i marketingowe... więcej (w celu profilowanego marketingu). Jeśli odrzucisz wszystkie - zapiszemy tylko cookies techniczne, niezbędne dla działania naszych stron. Cookies możesz też ustawić samodzielnie (Ustawienia). Używamy cookies zgodnie z Polityką prywatności,... więcej
Ustawienia
Akceptuję