Dieta śródziemnomorska i jej odmiana – zielona dieta śródziemnomorska – należą do najzdrowszych modeli żywieniowych. Dostarczają witaminy, minerały i przeciwutleniacze. Jakie są założenia diety śródziemnomorskiej? Poniżej omawiamy ten sposób żywienia i przedstawiamy gotowe przepisy diety śródziemnomorskiej.
Spis treści
- Czy dieta śródziemnomorska jest droga?
- Śniadania inspirowane kuchnią śródziemnomorską
- Obiady pełne smaków Morza Śródziemnego
- Kolacje z wpływami kuchni śródziemnomorskiej
- Przekąski śródziemnomorskie — szybkie i zdrowe
- Desery z kuchni śródziemnomorskiej – słodkie i zdrowe
- Jak stosować przyprawy w kuchni śródziemnomorskiej?
Czy dieta śródziemnomorska jest droga?
Dla kogo sprawdzi się dieta śródziemnomorska? To pełnowartościowy model żywienia, który pozytywnie wpływa na odporność i stan zdrowia, więc jest zalecany dla większości osób, w tym także dla chorych np. na cukrzycę. Stosowanie tego typu jadłospisu tak naprawdę nie wymaga dużych nakładów finansowych. Zlecane na diecie śródziemnomorskiej są produkty sezonowe i żywność nieprzetworzona. Choć niektóre składniki mogą być drogie, koniec końców jadłospis wcale nie okazuje się droższy niż w przypadku przeciętnej diety. Zwłaszcza że w tym modelu promuje się unikanie fast foodów, gotowych przekąsek i dań typu instant, co też wiąże się z oszczędnościami.
Śniadania inspirowane kuchnią śródziemnomorską
Poniżej przedstawiamy przepisy na śniadania diety śródziemnomorskiej, które są pełne smaku, zdrowych składników i idealne na początek dnia.
Omlet z pomidorami, oliwkami i fetą
Składniki:
- 2 jajka
- 50 g sera feta
- 1 mały pomidor
- 1/4 szklanki pokrojonych w krążki czarnych oliwek
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- sól i pieprz do smaku
- świeża bazylia (opcjonalnie)
Sposób wykonania:
Na średniej wielkości patelni rozgrzej oliwę z oliwek i podsmaż pomidora pokrojonego w kostkę (ok. 2–3 minuty). W misce roztrzep jajka z solą i pieprzem, a następnie wlej je na patelnię. Smaż, aż jajka zaczną się ścinać, a następnie dodaj pokruszony ser feta i pokrojone oliwki. Smaż jeszcze przez kilka minut, aż omlet będzie gotowy. Udekoruj świeżą bazylią, jeśli lubisz.

Tosty z hummusem i warzywami
Składniki:
- 2 kromki pełnoziarnistego chleba (lub chleba na zakwasie)
- 3–4 łyżki hummusu
- pół papryki (czerwonej lub żółtej)
- 1/4 ogórka
- 1 mały pomidor
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- sól i pieprz do smaku
- świeża kolendra lub pietruszka (opcjonalnie)
Sposób wykonania:
Tosty opiecz w tosterze lub na patelni. Paprykę, ogórka i pomidora pokrój w cienkie plasterki. Rozsmaruj hummus na opieczonym chlebie. Ułóż na hummusie pokrojone warzywa, skrop oliwą z oliwek, dopraw solą i pieprzem. Udekoruj świeżą kolendrą lub pietruszką, jeśli chcesz. Tosty są smaczne zarówno na ciepło, jak i na zimno.

Frittata z cukinią i serem feta
Składniki:
- 3 jajka
- 1 mała cukinia
- 50 g sera feta
- 1/4 cebuli
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- sól i pieprz do smaku
Sposób wykonania:
Cukinię i cebulę pokrój w cienkie plasterki i podsmaż na rozgrzanej oliwie z oliwek, aż będą miękkie. W misce roztrzep jajka z solą i pieprzem, a następnie wlej je na patelnię. Pokrusz ser feta na wierzch. Smaż na małym ogniu, aż frittata się zetnie. Możesz również włożyć patelnię do piekarnika na kilka minut, aby wierzch się zarumienił. Pokrój na kawałki i podawaj na ciepło lub zimno.

Obiady pełne smaków Morza Śródziemnego
Komponując obiady na diecie śródziemnomorskiej, warto bazować na rybach i warzywach. Poniżej przedstawiamy przepisy, które mogą być inspiracją do tworzenia pełnowartościowych posiłków. Łosoś w sosie musztardowym lub zapiekanka z cukinii to inne propozycje obiadów, które mogą urozmaicić śródziemnomorski jadłospis.
Makrela pieczona z cytryną i ziołami
Składniki:
- 2 filety z makreli
- 1 cytryna (pokrojona w plastry)
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka suszonego tymianku
- 1 łyżeczka suszonego rozmarynu
- 2 ząbki czosnku (posiekane)
- sól i pieprz do smaku
Sposób wykonania:
Rozgrzej piekarnik do 200°C. Umyj filety z makreli i osusz papierowym ręcznikiem. Natrzyj je oliwą z oliwek, solą, pieprzem, tymiankiem, rozmarynem i posiekanym czosnkiem, a następnie ułóż na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Na każdym filecie połóż plastry cytryny. Piecz przez około 15–20 minut, aż ryba będzie dobrze upieczona. Podawaj z sałatką z warzyw, gotowanymi ziemniakami lub kaszą.

Kotlety z cukinii z jogurtowym dipem
Składniki:
- 2 średnie cukinie starte na tarce o grubych oczkach
- 1 jajko
- 1/4 szklanki mąki migdałowej
- 1/4 szklanki startego parmezanu
- 2 ząbki czosnku (posiekane)
- 1 łyżeczka suszonego oregano
- pół szklanki jogurtu greckiego
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- sól i pieprz do smaku
- świeża mięta do dekoracji
Sposób wykonania:
W dużej misce wymieszaj startą cukinię, jajko, mąkę migdałową, parmezan, czosnek, oregano, sól i pieprz. Formuj małe kotleciki i smaż je na rozgrzanej oliwie z oliwek, aż będą złociste z obu stron. W międzyczasie przygotuj dip, mieszając jogurt grecki z łyżką oliwy i solą. Podawaj kotleciki z jogurtowym dipem i udekorowane świeżą miętą.

Kolacje z wpływami kuchni śródziemnomorskiej
Na diecie śródziemnomorskiej w porze kolacji możesz uwzględnić lekkie dania i sałatki. Jeśli nie masz czasu na gotowanie i planowanie posiłków, dobrym rozwiązaniem będzie dieta pudełkowa skomponowana zgodnie z założeniami diety śródziemnomorskiej.
Rybne leczo z pomidorami i oliwkami
Składniki:
- 200 g filetu z dorsza lub innej białej ryby, np. makreli
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 mała cebula
- 1 czerwona papryka
- 1 żółta papryka
- 2 średnie pomidory
- pół szklanki czarnych oliwek
- 2 ząbki czosnku
- pół łyżeczki suszonego oregano
- pół łyżeczki suszonego rozmarynu
- sól i pieprz do smaku
- 1/4 szklanki świeżej bazylii (posiekanej, opcjonalnie)
Sposób wykonania:
Na rozgrzanej oliwie z oliwek podsmaż pokrojoną w pióra cebulę, aż stanie się miękka i szklista, około 5 minut. Dodaj posiekany czosnek i smaż przez kolejne 2 minuty, uważając, aby się nie przypalił. Następnie dodaj pokrojone w paski papryki i smaż przez 5–7 minut, aż staną się miękkie. Po tym czasie dodaj pokrojone w kostkę pomidory i oliwki oraz oregano i rozmaryn. Dopraw solą i pieprzem. Gotuj na średnim ogniu przez 10 minut, aż sos zgęstnieje. W międzyczasie filety ryby pokrój na mniejsze kawałki i dopraw solą i pieprzem. Po 10 minutach dodaj rybę i gotuj przez kolejne 5–7 minut, aż ryba będzie gotowa. Jeśli chcesz, posyp danie świeżą bazylią. Podawaj na ciepło.

Sałatka z pieczonym kalafiorem i oliwkami
Składniki:
- 1 mały kalafior
- pół szklanki czarnych oliwek
- 1 pomidor
- pół ogórka
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- sól i pieprz do smaku
- pół łyżeczki suszonego rozmarynu
Sposób wykonania:
Kalafior pokrój na różyczki. Skrop oliwą z oliwek, posól i popieprz do smaku, a następnie upiecz w piekarniku nagrzanym do 200°C (około 20 minut), aż kalafior będzie miękki i lekko złocisty. W międzyczasie pokrój oliwki, pomidora i ogórka. Upieczony kalafior wymieszaj w dużej misce z oliwkami, pomidorem i ogórkiem. Dopraw całość solą, pieprzem i suszonym rozmarynem. Podawaj na ciepło lub w temperaturze pokojowej.

Omlet ze szpinakiem i pomidorami
Składniki:
- 3 jajka
- pół szklanki świeżego szpinaku
- 1 mały pomidor
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1/4 łyżeczki suszonego oregano
- sól i pieprz do smaku
Sposób wykonania:
Pomidora pokrój w kostkę i podsmaż na oliwie z oliwek (około 2 minuty), aż zmięknie. Dodaj świeży szpinak i smaż jeszcze przez około 2 minuty, aż szpinak zwiędnie. W międzyczasie w misce roztrzep jajka i dopraw je solą, pieprzem i oregano, a następnie wlej na patelnię z warzywami. Smaż na małym ogniu, aż omlet się zetnie (około 4–5 minut). Delikatnie przełóż omlet na talerz i podawaj na ciepło.

Sałatka z grillowanym kurczakiem i orzechami
Składniki:
- 1 pierś z kurczaka lub krewetki albo indyk
- pół czerwonej papryki
- pół ogórka
- 1 mały pomidor
- 1 garść orzechów włoskich
- 1 garść świeżego szpinaku
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- pół łyżeczki papryki słodkiej
- 1 łyżka soku z cytryny
- pół łyżeczki suszonego rozmarynu
- sól i pieprz do smaku
Sposób wykonania:
Pierś z kurczaka posól, popieprz i posyp słodką papryką. Rozgrzej grill lub patelnię z łyżką oliwy z oliwek i grilluj kurczaka przez około 6–8 minut z każdej strony, aż będzie dobrze upieczony i soczysty. Odstaw go na kilka minut, a następnie pokrój w paski. W międzyczasie pokrój paprykę, ogórka i pomidora. W dużej misce wymieszaj świeży szpinak z pokrojonymi warzywami i orzechami włoskimi. Dodaj pokrojonego kurczaka, a następnie skrop sałatkę sokiem z cytryny i dopraw suszonym rozmarynem. Delikatnie wymieszaj wszystkie składniki.

Przekąski śródziemnomorskie — szybkie i zdrowe
Takie produkty, jak świeże owoce, orzechy, pestki, hummus z warzywami czy oliwki z ziołami są bogate w witaminy, błonnik i zdrowe tłuszcze, zatem mogą być przekąskami na diecie śródziemnomorskiej. Są również źródłem cennych przeciwutleniaczy i wpływają korzystnie na metabolizm oraz wspomagają walkę z otyłością. Zdecydowanie warto włączyć je do zbilansowanego jadłospisu.
Desery z kuchni śródziemnomorskiej – słodkie i zdrowe
Desery kuchni śródziemnomorskiej najczęściej zawierają owoce, np.: figi, winogrona czy granaty. Alternatywą dla tradycyjnych słodkości bogatych w cukier może być na przykład sałatka owocowa z dodatkiem orzechów i świeżych ziół. Zamiast cukru rafinowanego w przepisach zaleca się wykorzystywać miód oraz syrop z agawy lub daktyli. Źródłem zdrowych tłuszczów i błonnika mogą być migdały, orzechy włoskie, pestki dyni czy nasiona chia. Smak deserów mogą natomiast wzbogacić aromatyczne przyprawy: cynamon, wanilia, kardamon czy mięta. Połączenia chrupiących orzechów z miękkimi owocami czy kremowym jogurtem zapewniają interesujące doznania smakowe i są zgodne z zasadami diety śródziemnomorskiej.
Jak stosować przyprawy w kuchni śródziemnomorskiej?
Przyprawy są kluczowym elementem kuchni śródziemnomorskiej. Rozmaryn, tymianek, oregano i bazylia nie tylko wzbogacają dania o intensywny aromat, ale także przynoszą korzyści zdrowotne. Przyprawy te są źródłem przeciwutleniaczy, które wspierają odporność organizmu i pomagają w walce z wolnymi rodnikami. Ich stosowanie może pomóc w regulacji poziomu cholesterolu oraz cukru we krwi. Zioła i przyprawy są również świetnym dodatkiem do warzyw, ryb i mięs – poprawiają walory smakowe i wspierają zdrowie dzięki zawartości witamin i minerałów. Włączanie ziół i przypraw do diety może przyczynić się do poprawy metabolizmu i wspierać zdrowe odchudzanie.