Dietetyk
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Specjalizuje się w dietetyce klinicznej i prowadzeniu edukacji żywieniowej.
Kolacja wigilijna nie musi być bombą kaloryczną. Nie da się jednak ukryć, że wokół tego wieczoru narosło wiele niedomówień. Na jednym stole mają kumulować się ciężkostrawne połączenia i „tysiące” kalorii. Podobno to one przyczynią się do tego, że po trzech dniach świętowania nie dopniemy się w ulubione spodnie. Jak jest naprawdę?
Wigilijna kolacja ma wręcz charakter rytuału. W jednym domu otwiera ją karp, w innym barszcz z uszkami, a w wybranych regionach kraju, zupa grzybowa. Do tego dochodzą sałatki i duszone warzywa, obok których pojawiają się słodkie przysmaki – wypieki, kutia, moczka i inne pyszności.
Jaki motyw jest wspólny? Tradycja „dwunastu dań”, która w przekazach jest łączona z symboliką miesięcy i religijnym nawiązaniem do dwunastu apostołów.
Weźmy pod lupę przykładowe wigilijne menu. Ile kalorii mają potrawy, które w święta pojawiają się na naszych talerzach?
Pamiętaj, że szacujemy kalorie, ponieważ ich faktyczna ilość zależy od dokładnego przepisu – a te w polskich domach naprawdę są różne.
Największe różnice robi ilość:
„Lekka ręka” przy tych produktach potrafi zmienić kaloryczność potrawy nawet o kilkaset kcal! W każdym z tradycyjnych dań pojawiają się jednak podobne składniki i ich proporcje – to właśnie na nich będziemy bazować w tym artykule.
Pamiętaj też, że jeśli przez resztę grudniowych dni chcesz zrównoważyć swoją świąteczną dietę, zawsze możesz zadbać o świetnie zbilansowany jadłospis. Najprościej będzie wykorzystać do tego catering dietetyczny oferowany przez Wygodną Dietę.
Bazą barszczu jest intensywny wywar z buraków, często z dodatkiem warzyw korzeniowych, czosnku, majeranku i zakwasu. W wielu przepisach pojawia się także coś, co nadaje słodycz – czasami są to jabłka lub pomarańcze, a czasem po prostu cukier.
Do barszczu prawie zawsze trafiają uszka – uwielbiane przez wszystkich małe pierożki, najczęściej z grzybowym farszem.
Zupa grzybowa jest jednym z najbardziej charakterystycznych smaków Wigilii. To, co odróżnia wersje przepisów, to sposób jej „zagęszczenia”. Na stoły trafia klarowny wywar, czasami taki, który jest zabielany śmietanką. Tradycją jest także zaciąganie całości zasmażką.
A co do takiej zupy? Raz pojawia się makaron, innym razem łazanki, kasza albo ziemniaki.
W tej potrawie ważna jest tekstura – chrupiąca panierka i miękka cebula. Karp pojawia się w kawałkach, w dzwonkach, w wersji pieczonej lub smażonej.
To danie jest stałym punktem świątecznych stołów, mimo że sama nazwa jest umowna i nie ma zbyt wiele wspólnego z grecką kuchnią. Zwykle wykorzystuje się w nim kawałki białej ryby (dorsza, mintaja lub morszczuka), które trafiają pod pomidorową pierzynkę z duszonej marchewki, pietruszki, selera i cebuli.
Choć zamysł podania ryby z warzywami brzmi dość lekko, to danie bardzo często dostarcza sporej ilości tłuszczu.
Krokiety łączą dwa klasyczne wigilijne składniki – kapustę i grzyby. Najpierw przygotowuje się cienkie naleśniki, potem farsz. Na koniec zostaje zwijanie, panierowanie i smażenie.
Klasyczny farsz do ruskich pierogów robi się z ziemniaków i twarogu, doprawia pieprzem, solą i cebulą podsmażoną na maśle lub oleju. Kluczowe jest tu ciasto – ma być elastyczne i cienkie.
Na początku gotuje się groch, osobno przygotowuje kapustę, a potem łączy całość z przyprawami (liściem laurowym, majerankiem i pieprzem).
Można wskazać dwa warianty tego dania. Pierwszy – taki, w którym dominuje kapusta. Drugi – w którym to groch nadaje potrawie naprawdę gęstą konsystencję. Proporcje mocno warunkują kaloryczność. W wersji z większą ilością strączków, kalorii będzie o wiele więcej.
Śledzie to zdrowe, ale też tłuste ryby. Najczęściej spotyka się wersje w oleju, w occie, w śmietanie, z cebulą, i z jabłkiem. Czasem można też znaleźć je w sałatkach, gdzie pełnią funkcję „dodatku”, który przełamuje smak.
Gołąbki w wersji wigilijnej często bazują na kaszy gryczanej, grzybach i cebuli. Farsz owija się liśćmi kapusty, a potem całość dusi lub zapieka. Potrawa ma prosty skład i jest sycąca.
Sałatka jarzynowa jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych dań świątecznych. Daje wrażenie „czegoś lekkiego”, mimo że bywa dość treściwa.
Zwykle robi się ją z ziemniaków, marchwi, pietruszki, selera, groszku, kiszonego ogórka, jabłka i jajka, a całość spina majonez (czasem z dodatkiem jogurtu lub musztardy).
Bazą ciasta jest masa makowa z bakaliami, często z miodem lub cukrem, a do tego dochodzi ciasto drożdżowe, kruche albo biszkoptowe – zależnie od regionu kraju, gdzie ten przysmak powstaje.
Piernik może być miękki i przekładany powidłami lub podany w wersji „ciasteczkowej”. W obu przypadkach pojawiają się te same korzenne smaki, za które odpowiada cynamon, goździki, imbir, gałka muszkatołowa, a czasem anyż.
Jeśli na stole pojawią się wszystkie wymienione potrawy, a Ty spróbujesz każdej z nich (nawet w niewielkich porcjach), możesz spodziewać się nawet 2500-3500 kcal w ciągu wieczoru. To spora liczba – zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę, że standardowe dzienne zapotrzebowanie dla osoby dorosłej to około 2000-2500 kcal.
Prawda jest jednak taka, że większość z nas nie je wszystkiego po równo – wybiera ulubione dania i pomija te mniej lubiane. Wigilia to jeden wieczór w roku, więc warto dwa razy zastanowić się, czy opłaca się przeżywać tej wyjątkowy czas w niepotrzebnym stresie kalorycznym.
Dietetyk
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Specjalizuje się w dietetyce klinicznej i prowadzeniu edukacji żywieniowej.
Myślenie o „tuczących” produktach bardzo upraszcza temat. Tak już mamy, że łatwiej wskazać jednego winowajcę niż przyjrzeć się temu, jak wygląda nasza dieta. Czy to właśnie majonez jest tym składnikiem, który odpowiada za nadprogramowe poświąteczne kilogramy?
Nie każde danie ze świątecznego stołu będzie idealnym wyborem dla osoby, która musi dbać o stabilny poziom glukozy we krwi. Nie oznacza to jednak, że w wigilijnym menu nie znajdziemy takich pozycji, które jak najbardziej wpiszą się w podejście zgodne z zasadami diety z niskim indeksem glikemicznym. Sprawdź, jak z insulinoopornością i cukrzycą zaplanować jedzenie w czasie Bożego Narodzenia!
W każdym domu Wigilia wygląda nieco inaczej. Mamy własne tradycje, przyzwyczajenia i ulubione smaki. Czasami jednak na ostateczną formę jadłospisu wpływają też inne kwestie — dietetyczne ograniczenia. Jak sobie z nimi radzić?
Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.
Szczegóły promocji: Mikołajki-5 2025
Szczegóły promocji: Mikołajki-7 2025
Szczegóły promocji: Mikołajki-10 2025
.png)
