Cukrzyca typu 1 jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. Najczęściej diagnozuje się ją w młodym wieku, ale dotyczy też osób dorosłych. Niezwykle istotnym elementem leczenia jest odpowiedni sposób żywienia. W zależnosi od tego, kto choruje na cukrzycę typu 1, należy dobrać inną dietę o określonej kaloryczności i specyfice. Wyjaśniamy, jaka dieta przy cukrzycy typu 1 jest zalecana przez specjalistów i jak skomponować menu.
Spis treści:
- Zasady diety przy cukrzycy typu 1
- Jakie produkty wybierać przy cukrzycy typu 1?
- Wpływ diety na kontrolę poziomu cukru we krwi
- Praktyczne porady dotyczące diety przy cukrzycy typu 1
- Jak unikać wahań glukozy na diecie cukrzycowej?
Zasady diety przy cukrzycy typu 1
Kiedy cukrzyca typu 1 zostaje zdiagnozowana, warto niezwłocznie zadbać o wprowadzenie odpowiedniego jadłospisu. Jest to schorzenie, które polega na zahamowaniu produkcji insuliny w trzustce. Wymaga kontrolowania poziomu cukru we krwi i dostarczania do organizmu niezbędnych, egzogennych dawek insuliny, w celu obniżania poziomu glukozy we krwi poprzez jej transport do komórek ciała.

Dieta w cukrzycy typu 1 u dzieci i dorosłych jest stosowana wspomagająco przy leczeniu farmakologicznym i pomaga w utrzymywaniu prawidłowej masy ciała i unormowaniu poziomu cukru we krwi. Coraz częściej współwystępuje z nadwagą i otyłością, co sprawia, że znaczenie prawidłowego żywienia jest jeszcze większe.
Jadłospis diety w cukrzycy typu 1 powinien być zbilansowany i oparty na produktach o niskim IG, aby wspomagać organizm w walce z nadmierną ilością krążącej glukozy i zapobiegać powikłaniom cukrzycy.

Poniższe wskazówki dotyczące diety dla cukrzyka mogą pomóc Ci w doborze odpowiednich produktów spożywczych, a także w kompozycji pełnowartościowych i zdrowych posiłków.
- Wybieraj głównie produkty węglowodanowe o niskim indeksie glikemicznym (rzadziej te o średnim IG). Ogranicz spożycie żywności o wysokim IG.
- Zadbaj o prawidłową proporcję makroskładników w posiłkach. Optymalna struktura energetyczna w przypadku cukrzycy typu 1 to:
- 45% węglowodanów,
- 20% białka (zwłaszcza przy towarzyszących problemach z masą ciała, np. nadwadze i otyłości)
- do 35% zdrowych tłuszczów.
- Bardzo pomocne w diecie cukrzyka typu 1 jest liczenie tak zwanych wymienników węglowodanowych. 1 WW (wymiennik węglowodanowy) odpowiada 10 gramom spożytych węglowodanów przyswajalnych. Dzięki obliczaniu WW z łatwością można dopasować odpowiednią dawkę insuliny przed posiłkiem.
- Spożywaj produkty zawierające duże ilości błonnika pokarmowego, który zaspokaja apetyt, wspomaga normowanie masy ciała i powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi.
- Pamiętaj produktach, które zawierają związki przeciwzapalne i przeciwutleniające, takich jak np. witaminy C, E i D, beta-karoten, selen, cynk – świetnie sprawdzają się w dietoterapii chorób autoimmunologicznych.

Sprawdź także: Cukrzyca – kompendium wiedzy
Jakie produkty wybierać przy cukrzycy typu 1?
Wiedza o tym, co jeść w cukrzycy typu 1 jest niezbędna, by móc komponować zdrowe posiłki sprzyjające utrzymywaniu poziomu glikemii na odpowiednim poziomie. W jadłospisie diety w cukrzycy typu 1 warto uwzględnić poniższe grupy produktów.
- Produkty zbożowe pełnoziarniste: pieczywo razowe, żytnie, pumpernikiel, kasza gryczana, bulgur, jęczmienna pęczak, makaron z pszenicy durum, ryż basmati – mają niski indeks glikemiczny i zawierają także duże ilości błonnika pokarmowego.

- Chude mięso: drób, cielęcina; jaja, chude mleko i produkty mleczne, ryby i owoce morza – są źródłem pełnowartościowego białka.
- Nierafinowane oleje roślinne: olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej lniany.
- Orzechy i nasiona – dostarczają nienasycone kwasy tłuszczowe oraz mikroelementy, takie jak: żelazo, selen, cynk.
- Tłuste ryby morskie: łosoś, tuńczyk, makrela, śledź i halibut – zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega 3, które regulują gospodarkę lipidową, a także są bardzo dobrym źródłem witaminy D, która działa immunomodulująco.

- Owoce jagodowe – dzięki polifenolom wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.
- Warzywa z niskim indeksem glikemicznym
A jakich produktów należy unikać w diecie dla diabetyka? Mocno przetworzonych, zawierających duże ilości dodanego cukru, tłustych mięs i produktów mlecznych, konserw, fast foodów, słodyczy z dodatkiem sporej ilości cukru i oleju palmowego oraz pieczywa cukierniczego.
Sprawdź także: Co może jeść diabetyk?
Wpływ diety na kontrolę poziomu cukru we krwi
Odpowiedni sposób żywienia w cukrzycy typu 1 ma ogromne znaczenie w kontroli glikemii poposiłkowej. Dieta z niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym sprawia, że glukoza z posiłku jest uwalniana z przewodu pokarmowego znacznie wolniej, a zatem nie dochodzi do gwałtownych skoków glukozy we krwi, a co za tym idzie – zmniejsza się ryzyko hipoglikemii lub hiperglikemii.
Składnikiem odżywczym, który skutecznie obniża poziom cukru we krwi, jest błonnik pokarmowy. Należy zadbać, aby jego dzienne spożycie wynosiło przynajmniej 35 g na dobę.

Praktyczne porady dotyczące diety przy cukrzycy typu 1
Poniżej prezentujemy kilka wskazówek, które warto zastosować w diecie przy cukrzycy typu 1.
- Staraj się spożywać 3–4 posiłki w ciągu dnia w regularnych odstępach czasu, mniej więcej co 3 lub 4 godziny. Wskazówka ta jest także podpowiedzią, jak schudnąć przy cukrzycy typu 1. Regularność posiłków bardzo korzystnie wpływa na kontrolę apetytu.
- Pamiętaj o dostarczaniu w każdym posiłku wszystkich makroskładników w odpowiedniej proporcji.
- Unikaj rozdrabniania oraz nadmiernej obróbki termicznej. Jak najczęściej jedz produkty świeże, na surowo, np. owoce i warzywa.
- Produkty węglowodanowe, takie jak kasze, makarony czy ryż spożywaj „al dente”.

Ułatwieniem dla osób, które muszą kontrolować poziom glikemii, może być catering dietetyczny. Dieta pudełkowa z niskim indeksem glikemicznym skomponowana przez specjalistę przyczyni się do poprawy stanu zdrowia i zainspiruje do komponowania zbilansowanych dań.
Sprawdź także: Jak powinna wyglądać dieta przy cukrzycy typu 2?
Jak unikać wahań glukozy na diecie cukrzycowej?
Zaburzenia gospodarki węglowodanowej w cukrzycy typu 1 są bardzo uciążliwe, ale odpowiednio zbilansowana dieta z ograniczeniem węglowodanów prostych w połączeniu z farmakoterapią skutecznie redukują wahania poziomu cukru we krwi. Zastosowanie przytoczonych wyżej porad wspomaga wyrównywanie stężenia glukozy w organizmie i normowanie masy ciała. Jeśli będziesz przestrzegać opisanych zaleceń diety dla cukrzyka, unikniesz wahań poziomu glukozy.