Dieta Kwaśniewskiego to ciesząca się dużą popularnością metoda odżywiania, niekoniecznie optymalna dla zdrowia. Powstała w latach 60 XX wieku i do dziś cieszy się szerokim gronem zwolenników, ale również licznych przeciwników. Wśród nich znajdują się lekarze i dietetycy, którzy odradzają jej wprowadzenie ze względu na niekorzystny wpływ na stan zdrowia. W artykule przedstawiamy, co to jest dieta optymalna dr Kwaśniewskiego, zasady tej metody odżywiania oraz jej wady i zalety.
Spis treści:
- Czym jest dieta optymalna?
- Co jeść na diecie optymalnej (Kwaśniewskiego)?
- Co należy jeść na diecie optymalnej? Lista dozwolonych produktów
- Produkty, których trzeba unikać na diecie Kwaśniewskiego
- Jaka jest różnica między dietą optymalną a ketogeniczną?
- Czy dieta Kwaśniewskiego jest zdrowa? Wady i zalety diety optymalnej
- Zalety diety optymalnej
- Osoby, którym sprawdzi się dieta optymalna
- Dieta optymalna Kwaśniewskiego – przykładowy jadłospis
Czym jest dieta optymalna?
Dieta optymalna została opracowana w 1966 roku przez polskiego lekarza medycyny z Ciechocinka. Jej druga nazwa to dieta Kwaśniewskiego, która pochodzi o nazwiska twórcy.
Dieta optymalna Jana Kwaśniewskiego jest w Polsce jednym z najbardziej popularnych rodzajów diet niskowęglowodanowych. Oprócz niej popularnością cieszy się dieta ketogeniczna czy dieta Atkinsa. Jadłospis diety optymalnej bazuje na tłuszczach, a ogranicza ilość białka i węglowodanów. Tzw. złota proporcja między makroskładnikami w tej diecie to spożywanie 2,5-3,5 g tłuszczów i 0,3-0,5 g węglowodanów na 1 g protein. Procentowy rozkład makroskładników to:
- 50-60% energii z tłuszczów,
- 14-30% energii z białka,
- 3-15% energii z węglowodanów.
Sprawdź także: Dieta ketogeniczna – na czym polega?
Dieta Kwaśniewskiego budzi liczne kontrowersje wśród współczesnych lekarzy i dietetyków. Wynika to z tego, że jej menu jest oparte na wysokotłuszczowych produktach odzwierzęcych, które są bogatym źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych. Tego rodzaju tłuszcze w diecie zgodnie z obecnym stanem wiedzy powinien być ograniczany do 10% energetyczności jadłospisu, a najlepiej do minimum. W przypadku osób z chorobami kardiologicznymi lub ryzykiem ich rozwoju, nawet do 7% energetyczności diety. Nadmiar kwasów tłuszczowych nasyconych istotnie zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak miażdżyca, udar mózgu czy zawał serca.
Zgodnie ze współczesną wiedzą, dieta Kwaśniewskiego nie jest propagowana do stosowania, a wprost odradzana ze względu na negatywny wpływ na stan zdrowia.
Co jeść na diecie optymalnej (Kwaśniewskiego)?
Dieta optymalna Kwaśniewskiego bazuje na wąskim asortymencie dozwolonych produktów. Ich spożycie w ciągu dnia nie jest limitowane, lecz aby zaobserwować redukcję masy ciała dieta powinna dostarczać mniej kalorii niż wynosi dzienne zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Jeśli potrzebujesz pomocy w jego oszacowaniu, zachęcamy do kontaktu z naszymi dietetykami pod numerem tel. 22 730 00 69, którzy chętnie doradzą w tym zakresie. Natomiast, jeśli zastanawiasz się, jak obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne samodzielnie, zapoznaj się z naszym materiałem na stronie, który wyjaśnia jak zrobić to krok po kroku.
Co należy jeść na diecie optymalnej? Lista dozwolonych produktów
- tłuste mięsa np. jagnięcina, baranina, wołowina czy wieprzowina,
- tłuste wędliny i przetwory mięsne,
- tłuste ryby, najlepiej smażone, lecz bez panierki z użyciem mąki,
- podroby zwierzęce,
- smalec, słonina, boczek, bekon,
- jaja kurze zwłaszcza żółtko (do 4 sztuk dziennie),
- wysokotłuszczowe produkty mleczne np. masło, tłuste mleko, śmietana, sery żółte, sery pleśniowe i długodojrzewające,
- oleje roślinne np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek,
- margaryna roślinna,
- tłuste sosy na bazie śmietany, olejów i majonezu,
- w ograniczonych ilościach niektóre owoce, takie jak maliny, agrest, jeżyny, poziomki,
- w ograniczonych ilościach niskowęglowodanowe warzywa np. kapusta, cukinia.
Sprawdź także: Dieta niskowęglowodanowa – kompletny poradnik
Produkty, których trzeba unikać na diecie Kwaśniewskiego
Zasady diety optymalnej dr Jana Kwaśniewskiego skupiają się wokół spożywania produktów wysokotłuszczowych i ograniczeniu tych, które zawierają węglowodany. W posiłkach nie występują więc produkty, które są ich źródłem. Są to m.in.:
- owoce,
- warzywa,
- ziemniaki,
- bataty,
- kasze,
- makarony,
- mąka,
- pieczywo,
- ryż,
- płatki,
- wafle ryżowe,
- słodkie i słone wypieki,
- słodycze,
- cukier,
- miód,
- dżem i inne przetwory owocowe,
- nasiona strączkowe np. fasola, ciecierzyca.
Jaka jest różnica między dietą optymalną a ketogeniczną?
Dieta optymalna i dieta ketogeniczna są przykładami jadłospisów niskowęglowodanych. Obie bazują na wysokotłuszczowych produktach, a także limitują spożycie węglowodanów. Tym co je odróżnia to zasób wykorzystywanych produktów, choć w dużym stopniu może się on pokrywać.
Dietę ketogeniczną można skomponować w różny sposób – inspirując się dietą śródziemnomorską, a także oprzeć ją o tłuszcze zwierzęce. Z punktu widzenia zdrowia korzystniejszy jest pierwszy wariant, czyli bogaty w zdrowe tłuszcze roślinne i rybie. Ich źródłem są oleje roślinne, oliwa z oliwek, awokado, orzechy włoskie, nasiona słonecznika, pestki dyni itp. Ważne miejsce zajmują tłuste ryby morskie np. łosoś, makrela czy sardynki, które są zasobne w wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3. W jadłospisie można uwzględnić chude mięso drobiowe, które byłoby spożywane w towarzystwie wysokotłuszczowych dressingów oraz niskowęglowodanowych warzyw.
Dieta optymalna z założenia opiera się o tłuszcze zwierzęce, które spożywane w nadmiarze nie mają dobroczynnego wpływu na organizm. Nie zachęca do wybierania pokarmów mięsnych o niskiej zawartości tłuszczów, a wprost przeciwnie je rekomenduje.
Dieta ketogeniczna jest dużo bardziej restrykcyjna, gdyż od osoby, która ją stosuje wymaga skrupulatnego podliczania dziennego spożycia węglowodanów i oceniania poziomu związków ketonowych we krwi lub moczu. Celem diety keto jest bowiem osiągnięcie stanu ketozy. Zasady diety optymalnej są bardziej intuicyjne.
Czy dieta Kwaśniewskiego jest zdrowa? Wady i zalety diety optymalnej
Jeśli rozważasz zastosowanie diety Kwaśniewskiego lub innej diety niskowęglowodanowej, poniżej przedstawiamy ich wady i zalety. Rola węglowodanów w organizmie jest bardzo ważna, gdyż stanowią główne źródło energii dla organizmu. Dlatego przed wdrożeniem diety, która je limituje, niezbędna jest konsultacja z lekarzem lub dietetykiem, który posiada aktualną wiedzę naukową i będzie w stanie doradzić najlepszą dietę do indywidualnych potrzeb.
Wady diety optymalnej
- przyczynia się do zaparć – ograniczenie spożycia warzyw i owoców oraz wykluczenie produktów zbożowych i strączków sprawia, że dieta zapewnia bardzo mało błonnika pokarmowego, który reguluje prace przewodu pokarmowego,
- zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, gdyż dostarcza za dużo tłuszczu z produktów odzwierzęcych oraz cholesterolu i powoduje wzrost stężenia tzw. złego cholesterolu LDL we krwi,
- może powodować zaostrzenie objawów dny moczanowej, gdyż zwiększa stężenie kwasu moczowego we krwi,
- zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, gdyż bazuje na tłuszczach i powoduje wzrost stężenia homocysteiny i cholesterolu LDL we krwi,
- zwiększa ryzyko rozwoju kamicy nerkowej, nadciśnienia tętniczego i osteoporozy,
- niedoborowa w witaminę C, potas, magnez, miedź, witaminy B1, B6 i PP,
- związana z nadmiarem witaminy A, co może powodować uszkodzenie wątroby i wpływać negatywnie na wzrok,
- może powodować osłabienie, bóle brzucha, bóle i zawroty głowy.
Zalety diety optymalnej
Zwolennicy diety Kwaśniewskiego podkreślają pewne potencjalne zalety tego planu żywieniowego. Warto jednak zaznaczyć, że większość ekspertów w dziedzinie żywienia i medycyny nie popiera tej diety ze względu na jej negatywny wpływ na zdrowie. Poniżej prezentujemy „dobre strony” diety optymalnej wymieniane przez jej amatorów:
- szybka utrata wagi – dieta optymalna dla początkujących może być atrakcyjna z uwagi na możliwość zaobserwowania szybkiego ubytku wagi, nie długo po jej wprowadzeniu. Efekty wynikają przede wszystkim z obniżenia zapasów glikogenu mięśniowego, który dodatkowo wiąże wodę. Jego ubytki mogą pozwolić zmniejszyć masę ciała nawet o 2-3 kilogramy w ciągu pierwszego tygodnia,
- stabilizacja poziomu cukru we krwi – ograniczenie spożycia węglowodanów może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi, co może być korzystne dla osób z cukrzycą typu 2; warto jednak podkreślić, że dieta Kwaśniewskiego nie jest rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne jako forma terapii cukrzycy,
- nasycenie – dieta optymalna opiera się na tłuszczach, które są bardziej kaloryczne niż węglowodany czy białka; ponadto tłuszcze opóźniają opróżnianie żołądka, co może prowadzić do uczucia pełności i pomóc w kontrolowaniu apetytu,
- dieta eliminuje cukier, który w zdrowej diecie również nie powinien występować w dużych ilościach.
Osoby, którym sprawdzi się dieta optymalna
Dieta Kwaśniewskiego (optymalna) to specyficzny sposób odżywiania, który nie jest rekomendowany jako metoda na poprawę zdrowia i samopoczucia. Wprowadzenie tej diety może być korzystne w pewnych przypadkach, lecz zawsze po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, a następnie odbywać się pod opieką specjalisty.
Dieta optymalna może sprawdzić się:
- jako terapia chorób neurodegeneracyjnych,
- w leczeniu lekoopornej padaczki,
- przy leczeniu cukrzycy typu 2 (w niektórych przypadkach),
- jako metoda na szybkie zredukowanie nadmiernej masy ciała u osób z otyłością olbrzymią.
Efekty diety optymalnej w postaci ubytku wagi są porównywalne do tych, uzyskanych przy zastosowaniu diety zbilansowanej zgodnie z zasadami zdrowego odżywiania. Wprowadzenie zrównoważonego jadłospisu o obniżonej kaloryczności jest bezpieczne dla zdrowia i może zaowocować trwałą poprawą stanu zdrowia.
Dieta optymalna Kwaśniewskiego – przykładowy jadłospis
W internecie można z powodzeniem znaleźć dla diety optymalnej jadłospis na tydzień, a nawet miesiąc. My przedstawiamy jednodniowe menu, aby zobrazować, jak mało różnorodna jest ta metoda odżywiania:
- śniadanie: jajecznica na maśle z bekonem
- obiad: żeberka duszone w sosie własnym z grillowaną cukinią
- podwieczorek: jogurt grecki z kilkoma malinami
- kolacja: roladki serowe z sosem majonezowym
Zależy Ci na zdrowym i trwałym obniżeniu masy ciała? Wypróbuj nasz profesjonalny catering dietetyczny. Dla osób, które chcą przetestować wysokotłuszczowy sposób odżywiania stworzyliśmy dietę pudełkową ketogeniczną, która jest formą jadłospisu niskowęglowodanowego. Zadzwoń pod numer tel. 22 730 00 69, jeśli masz pytania lub chcesz skorzystać z bezpłatnej porady naszego dietetyka np. w zakresie doboru kaloryczności diety.
Bibliografia:
- Badania opinii społecznej na temat wpływu tzw. „diety optymalnej” na ogólny stan zdrowia, aktywność fizyczną i niektóre choroby metaboliczne Hygeia Public Health, 2011
- Kazik A., Buchta P., Tomasik A.: Dieta niskowęglowodanowa — alternatywa w leczeniu otyłości, ale czy bezpieczna? Opis przypadku. Choroby Serca i Naczyń 2009.
- Matras A.: Dieta Kwaśniewskiego (optymalna) – jadłospis, zasady. Dostęp online na www.dietetykanienazarty.pl
- Gawrońska S.: Dieta Kwaśniewskiego. Nietracąca na popularności dieta (niekoniecznie) optymalna. Dostęp online na www.dietetycy.org.pl
