Istnieją takie stany chorobowe, w których przyjmowanie pokarmów w tradycyjny sposób nie jest możliwe. Spożywa się wtedy produkty rozdrobnione i stosuje jadłospis o zmienionej konsystencji: dietę płynną, dietę płynną wzmocnioną lub dietę papkowatą. Sprawdź, co jeść na diecie płynnej, jakie posiłki są wskazane oraz poznaj przepisy dla diety płynnej i półpłynnej.
Spis treści:
- Dieta płynna – na czym ona polega?
- Wskazania do stosowania diety płynnej
- Dieta płynna przed kolonoskopią – co jeść?
- Dieta płynna a odchudzanie – efekty
- Zasady diety płynnej
- Zasady diety płynnej wzmocnionej
- Przykładowy jadłospis diety płynnej
- Jadłospis diety płynnej/półpłynnej
- Przepisy diety płynnej po operacji
Dieta płynna – na czym ona polega?
Dieta płynna jest lekkostrawna i należy do diet o zmienionej konsystencji. Polega na spożywaniu przez określony czas wyłącznie płynnych pokarmów. Jest to strategia dietetyczna często stosowana w celu łagodzenia dolegliwości pokarmowych i utrzymania odpowiedniego nawodnienia organizmu. Istnieją także inne rodzaje diety o zmienionej konsystencji: dieta papkowata, dieta płynna wzmocniona, dieta do żywienia przez zgłębnik lub przetokę czy dieta kleikowa, które są stosowane w ściśle określonych przypadkach.
![na czym polega dieta płynna](/files/common/zasady-diety-plynnej.webp)
Podstawą diety płynnej jest dbanie o odpowiednie nawodnienie. Dlaczego ważne jest nawodnienie organizmu? Ile powinno się pić wody? Woda jest podstawą każdej diety, nie tylko płynnej. Bez niej niemożliwe są procesy metaboliczne i prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Średnie zapotrzebowanie szacuje się na 35 ml płynów na kilogram masy ciała. Warto dbać o odpowiednią podaż wody nie tylko na diecie leczniczej.
Wskazania do stosowania diety płynnej
Dietę płynną łatwostrawną stosuje się w ostrych stanach zapalnych żołądkowo-jelitowych (przy wymiotach, nudnościach, biegunkach), po niektórych zabiegach operacyjnych w obrębie przewodu pokarmowego (wówczas jest to np. specjalna dieta płynna po operacji szczęki), w schorzeniach jamy ustnej i przełyku, w innych chorobach związanych z problemami z przyjmowaniem pożywienia czy występowaniem zespołu złego wchłaniania i trawienia (niektóre choroby nerulogiczne, nowotworowe, stany zapalny, urazy), a także w przypadku innych stanów chorobowych, jeśli są ku temu wskazania. Lekarz może też zalecić dietę płynną przed badaniem np. kolonoskopią.
![jakie szejki są polecane w diecie płynnej](/files/common/koktajle-w-diecie-plynnej.webp)
Dieta płynna przed kolonoskopią – co jeść?
Aby prawidłowo przygotować się do badania jelit, wskazane jest odpowiednie żywienie. Na dzień przed badaniem najlepiej zastosować dietę płynną czy niskoresztkową. Dobrze sprawdzą się zatem dania lekkostrawne np.: zupy krem, bulion warzywny czy różnego rodzaju kisiele i budynie. Niewskazane są: grillowanie, smażenie czy pieczenie.
Dieta płynna a odchudzanie – efekty
Niektórzy zastanawiają się, ile można schudnąć na diecie płynnej i bez zastanowienia wyszukują w internecie, jak robić koktajle odchudzające. Diety płynne nie są jednak wskazane w celu redukcji nadmiernej masy ciała, ponieważ mogą być niedoborowe w niektóre witaminy i składniki mineralne. Nie istnieje magiczny sposób na zrzucenie wagi i ani biała herbata na odchudzanie, ani restrykcyjne monodiety nie są dobrym pomysłem, by zdrowo i na stałe zmniejszyć masę ciała. Dietę płynną należy stosować tylko w ściśle uzasadnionych przypadkach. Jeśli potrzebujesz wsparcia w odchudzaniu, wypróbuj catering dietetyczny o odpowiednio dobranej energetyczności i skonsultuj się z dietetykiem. To bezpieczny sposób na osiągnięcie wymarzonej sylwetki bez szkody dla organizmu.
Sprawdź także: Dieta sokowa – zasady, efekty. Czy warto ją stosować?
![co warto pić na diecie płynnej](/files/common/herbaty-na-diecie-plynnej.webp)
Zasady diety płynnej
Podstawową zasadą diety jest spożywanie wyłącznie płynów. Zalecane jest picie wody przegotowanej, wody mineralnej niegazowanej, naparu z rumianku, naparu z mięty oraz herbaty bez dodatku cukru. Jeśli lekarz wyrazi zgodę, do herbaty można dodać odrobinę cukru, cytryny lub sok owocowy.
Sprawdź także: Czerwona herbata: dlaczego warto włączyć ją do diety?
Co jeszcze można jeść na diecie płynnej? Czasami zaleca się choremu 5% kleik przecedzony przez gęste sito – ugotowany z kaszy jęczmiennej, ryżu czy płatków owsianych – a także chudy rosół z cielęciny lub chudego drobiu. Dieta płynna składa się z samych płynów, dlatego nie może być stosowana przez długi czas. Najczęściej zaleca się, by trwała jeden dzień lub 2 dni, by nie doprowadzić do niedożywienia chorego. W kolejnych dniach, gdy stan zdrowia pacjenta ulega poprawie, dodaje się do kleików źródła tłuszczu (np. żółtko, masło), a do soków można dodać żelatynę. Wprowadza się także kleiki cedzone i przecierane oraz namoczone w herbacie sucharki. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie diety płynnej wzmocnionej, podczas której choremu podaje się posiłki zmiksowane. Po czasie stopniowo wprowadza się pokarmy stałe.
![menu na diecie płynnej](/files/common/zupy-na-diecie-plynnej.webp)
Zasady diety płynnej wzmocnionej
Dieta płynna wzmocniona powinna być lekkostrawna, a jej podstawą jest odpowiednia konsystencja. Niezalecane jest spożywanie produktów, które będą długo zalegały w przewodzie pokarmowym (np. smażonego mięsa, ryb, gruboziarnistych kasz, makaronów pełnoziarnistych, a także niektórych warzyw i owoców). Kluczowe jest, aby dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość witamin i minerałów. Posiłki muszą być zatem ubogie w błonnik pokarmowy, pozbawione ostrych przypraw i składników wzdymających. Zasady te spełnia lekkostrawna dieta pudełkowa.
W diecie płynnej wzmocnionej posiłki podaje się doustnie, chyba że jest to niemożliwe, wtedy karmienie odbywa się przez sondę. Kluczowe jest, aby posiłki miały odpowiednią wartość energetyczną i odżywczą, tak aby nie doprowadzić do niedoborów pokarmowych. Kaloryczność diety należy ustalić indywidualnie, w zależności od zapotrzebowania pacjenta, jego masy ciała, wieku, płci oraz chorób towarzyszących. Najczęściej wynosi ona od 1600 do 2400 kcal lub więcej w przypadku zwiększonego katabolizmu.
Zwykle białko w diecie dostarcza 16–20% energii, a czasami do 24%. Tłuszcz pokrywa zapotrzebowanie energetyczne w 30–35%, a węglowodany dostarczają 44–54% kcal. Liczba posiłków zależy od zapotrzebowania energetycznego i objętości pożywienia. Objętość jednego posiłku nie powinna przekraczać 500 ml, a temperatura 37°C. Rytm podawania posiłków i ich objętość powinny zostać określone przez lekarza.
![proteinowy koktajl w diecie płynnej](/files/common/shake-proteinowy-na-diecie-plynnej.webp)
Przykładowy jadłospis diety płynnej
Jeśli zastanawiasz się, co można jeść na diecie płynnej, poniższe przepisy mogą okazać się pomocne.
Jadłospis diety płynnej/półpłynnej
Śniadanie: zupa mleczna z kaszą manną, pieczywo pszenne namoczone w herbacie, napój owocowy
II śniadanie: herbata, jajko na miękko i namoczone pieczywo pszenne
Obiad: zupa koperkowa z lanym ciastem, budyń z mięsa, sos pomidorowy, papka z ziemniaków purée, szpinak, herbata z cytryną
Kolacja: koktajl mleczno-owocowy, kawa zbożowa z mlekiem, papka z kaszy z twarożkiem i musem jabłkowym
![zupy polecane na diecie płynnej](/files/common/zupa-koperkowa-na-diecie-plynnej.webp)
Przepisy diety płynnej po operacji
Dietę płynną po operacji stosuje się zgodnie ze wskazaniami lekarza. Wśród posiłków można uwzględnić np.:
- koktajl z odżywką białkową z mlekiem bez laktozy i bananem,
- koktajl z mlekiem bez laktozy, mango, bananem i purée z dyni,
- lekkostrawny krem z cukini i ziemniaków.
Jak widać przepisy i posiłki na diecie płynnej/papkowatej nie należą do urozmaiconych, ale należy pamiętać, iż jadłospis tego typu jest stosowany najczęściej przez bardzo krótki okres.