Dieta sokowa opiera się na spożywaniu przez kilka dni wyłącznie naturalnych soków lub koktajli warzywno-owocowych. Wiele osób decyduje się na dietę sokową wierząc, że to skuteczny sposób na zrzucenie zbędnych kilogramów, a także oczyszczenie organizmu z toksyn. Wyjaśniamy, czy 3-dniowy detoks sokami jest skuteczny w kontekście odchudzania, jakie są zasady diety sokowej, efekty i przeciwwskazania do jej zastosowania. Czy warto skorzystać z takiego rozwiązania?
Spis treści:
- Na czym polega dieta sokowa?
- Czy dieta sokowa pozwala schudnąć?
- Czy dieta sokowa jest bezpieczna?
- Przeciwwskazania do detoksu sokowego
- Co o diecie sokowej mówią dietetycy?
- Czy warto stosować dietę sokową?
Na czym polega dieta sokowa?
Dieta sokowa jest nazywana również detoksem sokowym. Choć oparcie menu o owoce i warzywa wydaje się być skutecznym i przyjemnym sposobem na obniżenie masy ciała, dieta sokowa jest niezbilansowana, a jej stosowanie w dłuższej perspektywie czasu nie sprzyja zdrowiu ani szczupłej sylwetce.
Zasady diety sokowej nie są skomplikowane. Polegają na zastąpieniu zwykłych posiłków o konsystencji stałej – płynnymi, głównie w postaci soków owocowych i warzywnych, koktajli, choć dozwolone są również zupy krem.
Dieta sokowa jest rodzajem roślinnej niskokalorycznej kuracji zapewniającej nie więcej niż 1000 kcal dziennie. Między innymi dlatego można stosować ją nie dłużej niż kilka dni – największą popularnością cieszy się dieta sokowa 3-dniowa. Według autorów płynne posiłki należy spożywać regularnie w ciągu dnia w ilości 4-6 porcji. Podczas przygotowywania diety sokowej, należy korzystać z różnorodnych warzyw i owoców, aby zapewniały one jak najwyższą wartość odżywczą, których kolor świadczy o obecności konkretnych substancji odżywczych. Na przykład zielone zapewniają chlorofil, pomarańczowe są źródłem beta-karotenu, natomiast czerwone likopenu. Ponadto lepszym wyborem będą koktajle przygotowane z miksowanych w całości warzyw i owoców, ponieważ zapewniają znacznie więcej błonnika pokarmowego, w porównaniu do soku.
Czy dieta sokowa pozwala schudnąć?
Dieta sokowa nie jest skutecznym ani zdrowym sposobem na trwałą utratę zbędnej tkanki tłuszczowej. Ponieważ stosowanie detoksu sokami nie powinno trwać dłużej niż kilka dni, obniżenie masy ciała nie będzie nadzwyczajne. Efekty odchudzające diety sokowej to (w zależności od wyjściowej masy ciała) utrata do 1 do 4 kilogramów. Wynika to z:
- dostarczania organizmowi mniejszej ilości kalorii niż potrzebuje organizm,
- pozbycia się nadmiaru wody zgromadzonej w tkankach,
- a także oczyszczenia jelit z zalegającej w nim treści pokarmowej.
Wbrew oczekiwaniom, ubytek nie wynika przede wszystkim z utraty tkanki tłuszczowej. Więcej o tym możesz przeczytać w naszym wpisie o koktajlach odchudzających.
Czy dieta sokowa jest bezpieczna?
Dieta sokowa jest dietą bardzo restrykcyjną, gdyż opiera się na spożywaniu produktów posiłków płynnych, złożonych z warzyw i owoców. Soki oczyszczające stanowią ubogie źródło białka stanowiącego budulec organizmu. Nie zapewniają odpowiedniej ilości tłuszczów, w tym niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, których organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Warto wiedzieć, że niedostateczne spożycie tłuszczu sprawia, że część zawartych w warzywach i owocach składników odżywczych nie zostanie w pełni wykorzystana przez organizm (np. likopen czy beta-karoten). Należy również pamiętać, że kuracja sokami oczyszczającymi nie ma pozytywnego wpływu na poziom glikozy i insuliny we krwi.
Do skutków ubocznych wynikających ze stosowania detoksu sokowego należą:
- obniżone samopoczucie,
- bóle głowy,
- bóle brzucha,
- uczucie braku energii,
- uczucie senności,
- biegunki,
- zaparcia.
Wymienione objawy powinny ustąpić po powrocie do tradycyjnego sposobu odżywiania się.
Przeciwwskazania do detoksu sokowego
Dieta sokowa dostarcza energię przede wszystkim w postaci cukrów prostych obecnych w owocach. Dlatego charakteryzuje się wysokim indeksem glikemicznym, a jej menu nie zapewnia wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Jest ubogie w białko, tłuszcze i węglowodany złożone. Ponadto nie zapewnia m.in. witaminy B12, witaminy D, a także składników mineralnych m.in. wapnia, żelaza i cynku.
Diety sokowej nie powinny stosować m.in.:
- kobiety planujące macierzyństwo,
- kobiety w ciąży,
- kobiety karmiące piersią,
- osoby o wysokiej aktywności fizycznej,
- osoby z niedowagą,
- dzieci i młodzież,
- osoby starsze,
- diabetycy,
- osoby z insulinoopornością,
- osoby z hipoglikemią reaktywną.
Co o diecie sokowej mówią dietetycy?
Dietetycy nie powinni zalecać diety sokowej jako sposobu na odchudzanie. Owszem, można na niej stracić kilka kilogramów, jednak będzie to głównie woda, a przez to po powrocie do normalnego żywienia bardzo łatwo o efekt jojo. Eksperci podkreślają również, że chcąc uzyskać zdrowe i trwałe efekty odchudzania, najlepiej stosować zbilansowaną dietę o obniżonej kaloryczności, dostarczającą w odpowiednich proporcjach białko, węglowodany i tłuszcze. Dieta odchudzająca powinna stanowić źródło wszystkich niezbędnych składników mineralnych, witamin, antyoksydantów i błonnika pokarmowego. Powinna zapewniać również zdrowe kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 (obecne m.in. w tłustych rybach morskich i tranie), których niedobór wiąże się z chorobami serca i naczyń krwionośnych, siatkówki oka oraz ma negatywny wpływ na pracę mózgu. Dieta sokowa nie spełnia wymienionych założeń.
Czy warto stosować dietę sokową?
Dieta sokowa to bardzo restrykcyjny sposób odżywiania. Nie należy utożsamiać go z dietą odchudzającą, ponieważ zwykle 3 dniowy detoks sokami nie pozwala trwale obniżyć masy ciała i zmienić nawyków żywieniowych. Nie jest to sposób na odchudzanie, aczkolwiek może sprawdzić się jako sposób na chwilową poprawę samopoczucia.
Warto również zastanowić się nad tym, czy faktycznie potrzebna jest nam taka dieta. Zdrowy organizm posiada sprawne systemy metaboliczne, które pozwalają pozbywać się tzw. toksyn pod postacią alkoholu czy leków.
Zdrowe i bezpieczne odchudzanie, zapewniające efekty na dłużej można przeprowadzić tylko za pomocą zbilansowanej diety, dobranej poprzez obliczenie bilansu kalorycznego potrzebnego do obniżenia masy ciała. Zapraszamy do kontaktu z naszymi dietetykami, którzy chętnie pomogą dobrać właściwy rodzaj i kaloryczność diety pudełkowej.
Bibliografia:
1. Gąsiewska P.: Dieta sokowa – na oczyszczanie, na odchudzanie, na raka? NCEŻ – dostęp online.
2. Gwóźdź E. i Gębczyński P.: Prozdrowotne właściwości owoców, warzyw i ich przetworów. Postępy Fitoterapii 2015.
3. Materac E., Marczyński Z., Bodek H. K.: Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2013.
Martyna Jaros
Absolwentka SGGW z tytułem magistra dietetyki. Z zamiłowaniem poszerza swoją wiedzę dotyczącą psychodietetyki oraz zmiany nawyków żywieniowych. Obecnie doradza klientom cateringu dietetycznego WygodnaDieta.pl jak zdrowo i skutecznie osiągać swoje żywieniowe cele. Prywatnie amatorka zdrowego trybu życia, treningu siłowego, CrossFit oraz jogi.
Martyna Jaros 
