Grzybica przewodu pokarmowego najczęściej jest wynikiem nagromadzenia się w organizmie drożdżaków. Istnieją różne metody leczenia i łagodzenia objawów, a jedną z nich jest wprowadzenie specjalnego modelu żywienia. Jaka dieta przy grzybicy jest zalecana przez lekarzy i dietetyków? Czy istnieją produkty przeciwgrzybicze? Jeśli zastanawiasz się, co jeść przy kandydozie oraz chcesz poznać zasady diety odgrzybiającej organizm, koniecznie przeczytaj poniższy artykuł.
Spis treści:
- Dieta przeciwgrzybicza – na czym polega? Objawy kandydozy w organizmie
- Dieta odgrzybiająca organizm
- Zasady diety przeciwgrzybiczej
- Co jeść, a czego unikać w trakcie kandydozy?
- Dieta przeciwgrzybicza – produkty dozwolone:
- Dieta przeciwgrzybicza – produkty niedozwolone:
- Dieta przeciwgrzybicza a kawa
- Pozytywne i negatywne efekty diety przeciwgrzybiczej
- Przykładowy jadłospis diety przeciwgrzybiczej
- Dlaczego warto rozważyć dietę przeciwgrzybiczą?
Dieta przeciwgrzybicza – na czym polega? Objawy kandydozy w organizmie
Drożdżyca, nazywana także kandydozą, to często występująca choroba układu pokarmowego wywołana przez grzyby Candida, najczęściej z gatunku Candida Albicans (C.albicans). Powszechnie wiadomo, że drożdżaki z rodzaju Candida u zdrowych ludzi stanowią część mikroflory, ale w niektórych przypadkach stają się patogenne. Kiedy organizm nie jest w stanie poradzić sobie z regulacją ich ilości, doprowadza to do kandydozy np. w różnych odcinkach przewodu pokarmowego (np. w jamie ustnej, żołądku, jelitach)1.
Choroba może powodować przeróżne dolegliwości, a objawy kliniczne rozsianej kandydozy nie są charakterystyczne. Infekcje wywołane przez drożdże Candida możemy podzielić na powierzchniowe (np. kandydoza jamy ustnej i gardła) oraz zakażenia inwazyjne (np. przewlekła rozsiana grzybica wątrobowo- śledzionowa).
![dla kogo polecana jest dieta przeciwgrzybiczna](/files/common/kiedy-stosowac-diete-przeciwgrzybiczna.webp)
Do najczęstszych objawów infekcji drożdżaków Candida zalicza się:
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe: wzdęcia, biegunki lub zaparcia, nudności, wymioty, krwawienie z przewodu pokarmowego,
- dolegliwości powiązane z alergią w obrębie układu oddechowego: zapalenie zatok, kichanie, świsty,
- zakażenia pochwowe: nawracające epizody Candida vaginitis związane z klasycznymi objawami (świąd, pieczenie i nieprawidłowa wydzielina z pochwy),
- objawy związane z ośrodkowym układem nerwowym: zaburzenia pamięci, zaburzenia koncentracji, depresja, zaburzenia lękowe,
- inne objawy układowe: zmęczenie, bóle głowy i/lub rozdrażnienie2.
Sprawdź także: Dieta refluksowa – zasady, produkty zalecane i niezalecane
![najważniejsze zasady diety przeciwgrzybicznej](/files/common/zasady-diety-przeciwgrzybicznej.webp)
Dieta odgrzybiająca organizm
Podstawowym zadaniem diety przeciwgrzybiczej jest wspieranie odporności organizmu oraz mikroflory jelitowej. Do najważniejszych czynników ryzyka związanych ze wzmożoną kolonizacją Candida zalicza się: częste stosowanie antybiotyków, nadużywanie alkoholu i leków immunosupresyjnych oraz dietę wysokowęglowodanową. Codzienny jadłospis może znacząco wpływać na skład i aktywność mikroflory jelitowej, w tym grzybów. Węglowodany, białka i kwasy tłuszczowe to najczęściej badane związki wpływające na rozwój Candida w przewodzie pokarmowym. Nie istnieją jednak sprecyzowane zasady diety przeciwgrzybiczej. Analizując badania naukowe, można wysnuć pewne wnioski, które sugerują, jak powinna wyglądać dieta przy grzybicy organizmu.
![produkty na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/co-jesc-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Zasady diety przeciwgrzybiczej
Leczenie kandydozy powinno polegać na podawaniu leków przeciwgrzybiczych, a żywienie i przyjmowanie probiotyków mogą wspomagać leczenie. W 2019 r. przeprowadzono badanie, w którym sprawdzono zależności między dietą, stanem zdrowia a obecnością Candida w przewodzie pokarmowym badanych3. Wyniki analizy statystycznej wskazują na dodatnią korelację pomiędzy spożywaniem pokarmów o wysokiej zawartości węglowodanów (np. produktów na bazie mąki pszennej) a występowaniem w przewodzie pokarmowym Candida. Dieta o niskiej zawartości węglowodanów może zmniejszać ilość drożdżaków, jednak kluczowe jest, aby nie bagatelizować tego, jaka jest rola węglowodanów w diecie. Nieumiejętnie wprowadzone restrykcje żywieniowe mogą skutkować niedoborami i pojawieniem się problemów zdrowotnych.
![co jeść na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/produkty-polecane-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Co jeść, a czego unikać w trakcie kandydozy?
Dieta może pomóc w leczeniu kandydozy, ale nie zastąpi leczenia farmakologicznego. Brakuje badań naukowych, by móc jednoznacznie stwierdzić, jakie składniki są niezalecane przy kandydozie. Dieta z pewnością powinna być zdrowa i prawidłowo zbilansowana. To, jak istotne dla organizmu są poszczególne makroskładniki i właściwe nawodnienie, dlaczego warto jeść jabłka i inne owoce oraz jakie znaczenie ma spożywanie codziennie odpowiednich porcji warzyw, to uniwersalna wiedza, z której warto korzystać, komponując zbilansowany jadłospis. Poniżej przedstawiamy, co jeść przy odgrzybianiu organizmu, a czego unikać.
Dieta przeciwgrzybicza – produkty dozwolone:
- produkty z niskim indeksem glikemicznym: pieczywo pełnoziarniste, żytnie, na zakwasie, gruboziarniste kasze, ryż brązowy, makarony pełnoziarniste, płatki owsiane,
- świeże warzywa i owoce, także owoce egzotyczne,
- produkty białkowe: drób, ryby, jaja, tofu, nasiona roślin strączkowych,
- produkty będące źródłem zdrowych tłuszczów: oliwa z oliwek, orzechy, nasiona, awokado, olej lniany.
Sprawdź także: Ile orzechów dziennie warto jeść? Sprawdź, jaka ilość będzie optymalna dla Twojego zdrowia!
![produkty niezalecane na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/czego-unikac-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Dieta przeciwgrzybicza – produkty niedozwolone:
- produkty obfitujące w cukry proste: słodycze, słodzone napoje, owocowe o wysokiej zawartości cukru, miód, syrop,
- produkty wysokoprzetworzone,
- produkty z mąki oczyszczonej,
- alkohol.
Jeśli nie wiesz, jaka dieta będzie dla Ciebie odpowiednia, skorzystaj z pomocy dietetyka. Pomocna może być także dieta pudełkowa.
![czy kawa jest zalecana na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/kawa-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Dieta przeciwgrzybicza a kawa
Wiele osób zastanawia się, czy przy kandydozie zaleca się spożywanie kawy. Oprócz tego, że kawa jest źródłem przeciwutleniaczy, bioaktywnych metabolitów (ksantyny, fenoli, melanoidyny, diterpenów, flawonoidów, karotenoidów, kwasów chlorogenowych), a jej spożywanie wiąże się z np. mniejszym ryzykiem rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, wykazuje także właściwości przeciwgrzybicze4. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, by w diecie przeciwgrzybiczej spożywać czarną kawę bez cukru.
![pozytywne efekty stosowania diety odgrzybiającej](/files/common/efekty-diety-przeciwgrzybicznej.webp)
Pozytywne i negatywne efekty diety przeciwgrzybiczej
Trudno mówić o pozytywnych i negatywnych efektach diety przeciwgrzybiczej, ponieważ brakuje badań naukowych, które oceniałby efekty stosowania konkretnych jadłospisów diety antygrzybiczej. Wyżej wymienione produkty niedozwolone i dozwolone w diecie przeciwgrzybiczej zostały wskazane w oparciu o zasady zdrowego odżywiania.
![jadłospis na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/menu-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Przykładowy jadłospis diety przeciwgrzybiczej
Jadłospis w diecie przeciwgrzybiczej zawsze powinien być dopasowany indywidualnie, z uwzględnieniem zapotrzebowania energetycznego. Poniższe przepisy diety przeciwgrzybiczej mogą stanowić inspirację dla osób, które chcą wspomóc leczenie kandydozy dietą.
![pasta jajeczna z łososiem na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/kanapki-z-pasta-jajeczna.webp)
Śniadanie: Kanapki z łososiową pastą jajeczna
Składniki:
- 50 g łososia wędzonego
- 2 kromki chleba żytniego razowego
- pół ogórka
- 1 łyżeczka soku z cytryny
- 60 g serka naturalnego
- 1 łyżka pestek słonecznika
- szczypta czarnego pieprzu
- szczypta oregano
- 1 łyżeczka posiekanego koperku
Sposób wykonania:
Pieczywo podpiecz na patelni lub w tosterze. Do miski dodaj rozdrobnionego łososia, ogórka pokrojonego w kostkę, pestki słonecznika i serek. Dodaj sok z cytryny i przyprawy. Całość wymieszaj i wyłóż na pieczywo.
![przepis na pudding chia na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/pudding-chia-z-malinami.webp)
II śniadanie: Pudding chia z malinami i migdałami
Składniki:
- 150 g jogurtu typu skyr
- 120 g napoju owsianego
- 30 g nasion chia
- 1 łyżeczka kakao
- 1 łyżka miodu
- 1 łyżka erytrytolu
- 100 g malin
- 1 łyżka migdałów
Sposób wykonania:
W naczyniu zmieszaj jogurt, mleko, nasiona chia, kakao i miód. Przygotowany pudding włóż do lodówki na minimum godzinę. W rondelku zagotuj maliny ze słodzikiem. W międzyczasie posiekaj migdały. Gotowy, schłodzony pudding przełóż do słoiczków, na wierzch dodaj ciepłe maliny i posiekane migdały.
![placuszki z cukinii z serkiem śmietankowym](/files/common/placki-z-cukinii-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Obiad: Placuszki z cukinii z serkiem śmietankowym
Składniki:
- 1 cukinia
- 1 jajko
- 40 g mąki orkiszowej pełnoziarnistej
- 1 łyżka posiekanego koperku
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 szczypta pieprzu czarnego
- pół łyżeczki soli
- 6 łyżek serka naturalnego
- 1 łyżka posiekanego szczypiorku
Sposób wykonania:
Cukinię zetrzyj na tarce (jeśli skóra jest gruba, wcześniej obierz warzywo ze skórki i wyciągnij miąższ z pestkami) i odsącz z nadmiaru wody. Do miski wbij jajko, dodaj mąkę, sól i pieprz i wymieszaj. Do ciasta dodaj cukinię i koperek. Dokładnie wymieszaj. Patelnię spryskaj oliwą i pod przykryciem usmaż na niej małe placuszki (z obu stron). Wyłóż placuszki na talerz i na środek dodaj serek. Całość posyp szczypiorkiem.
![przepis na shake z kefiru i bananów na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/koktajl-z-owocami-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Podwieczorek: Koktajl na kefirze z malinami, bananem, pestkami dyni i awokado
Składniki:
- 1/4 awokado
- 2 garście malin
- 1 szklanka kefiru
- 1 banan
- 1 łyżeczka pestek dyni
Sposób wykonania:
Maliny umyj (lub rozmroź, jeśli używasz mrożonych), a awokado wydrąż. Banana obierz ze skórki. Owoce, kefir i pestki umieść w blenderze i zmiksuj na koktajl. Podawaj schłodzony.
![kolorowa sałatka pełna witamin na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/salatka-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Kolacja: Kolorowa sałatka pełna witamin
Składniki:
- pół awokado
- pół cebuli
- 1 jajko
- 1 łyżka miodu
- 1 łyżka musztardy
- 1 łyżeczka octu winnego
- 1 łyżeczka oliwy z oliwek
- szczypta czarnego pieprzu
- pół piersi z kurczaka
- 1 pomidor
- garść liści sałaty lodowej
- 2 plastry niebieskiego sera
- szczypta soli
Sposób wykonania:
W miseczce wymieszaj musztardę, oliwę i miód. Kurczaka umyj, pokrój w kostkę, a następnie natrzyj solą i zamarynuj. Odstaw na 30 minut, po czym usmaż na patelni bez tłuszczu. Awokado wydrąż, pokrój w kostkę. Sałatę lodową umyj i osusz. Pomidora umyj i pokrój w kostkę. Cebulę obierz i również pokrój w kostkę. Ser pleśniowy pokrój w drobną kosteczkę. Jajka ugotuj na twardo, obierz i pokrój. Na talerzu ułóż pokrojoną sałatę lodową, jajka, awokado, cebulę, pomidora, ser pleśniowy. W osobnej miseczce wymieszaj ocet winny, sól, pieprz i takim sosem polej sałatkę.
![składniki polecane na diecie przeciwgrzybicznej](/files/common/warzywa-na-diecie-przeciwgrzybicznej.webp)
Dlaczego warto rozważyć dietę przeciwgrzybiczą?
Ze względów zdrowotnych ograniczenie spożywania produktów wysokoprzetworzonych, z mąki oczyszczonej i obfitujących w cukry proste, jest wskazane nie tylko w diecie grzybiczej. Jednak w przypadku leczenia kandydozy wprowadzenie zdrowego jadłospisu najczęściej nie wystarczy. Dietę przeciwgrzybiczą z pewnością warto rozważyć jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego i odpowiednio dobranej probiotykoterapii.
Bibliografia:
- Jeziorek M., Frej-Mądrzak M., Choroszy-Król I.: The influence of diet on gastrointestinal Candida spp. colonization and the susceptibility of Candida spp. to antifungal drugs. Rocz Panstw Zakl Hig. 2019;70(2).
- Rogalski P.: Kandydoza przewodu pokarmowego – fakty i mity. Gastroenterologia Kliniczna 2010, tom 2, nr 3.
- Jeziorek M., Frej-Mądrzak M., Choroszy-Król I.: The influence of diet on gastrointestinal Candida spp. colonization and the susceptibility of Candida spp. to antifungal drugs. Rocz Panstw Zakl Hig. 2019;70(2).
- Calheiros D. i wsp.: Antifungal Activity of Spent Coffee Ground Extracts. Microorganisms. 2023 Jan 18;11(2)