19.02.2024

Dieta przy anemii – co jest wskazane, a czego lepiej unikać?

Dieta przy anemii

Cierpisz na przewlekłe osłabienie, szybko się męczysz, wypadają Ci włosy i masz bóle i zawroty głowy? To może być anemia. Niedokrwistość dotyczy blisko ¼ całej populacji i wymaga najczęściej leczenia przyczynowego, zastosowania odpowiedniej suplementacji preparatami żelaza, a także wdrożenia odpowiedniej diety. Jak dokładnie powinno wyglądać żywienie w anemii? Jakie owoce jeść na anemię, co jeść i pić przy anemii? Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się wszystkiego.

Spis treści:

  1. Anemia – skąd bierze się ta przypadłość?
  2. Z jakiej diety przy anemii skorzystać?
  3. Produkty bogate w żelazo i kwas foliowy
  4. Produkty, których warto unikać w trakcie anemii

Anemia – skąd bierze się ta przypadłość?

Anemia określana także jako niedokrwistość to popularny stan objawiający się zmniejszeniem stężenia hemoglobiny (Hgb) i hematokrytu (Ht) poniżej wartości przyjętych za normę dla danej płci i konkretnego wieku. W zależności od przyczyny anemii i stopnia nasilenia, liczba krwinek czerwonych może być zmniejszona, zwiększona lub prawidłowa.

ilustracja przedstawiająca czerwone krwinki

Jedną z najczęstszych przyczyn niedokrwistości na świecie jest niedobór żelaza – dotyczy około 50% przypadków. Anemia może być również wynikiem niedoboru witaminy B12 czy kwasu foliowego oraz wskaźnikiem nieprawidłowego sposobu żywienia czy niskiej jakości opieki zdrowotnej. Niedobory żelaza mogą natomiast wynikać z przewlekłej utraty tego pierwiastka np. w wyniku utraty krwi, nieodpowiedniej diety czy upośledzonego wchłaniania. Niedokrwistość często dotyczy miesiączkujących kobiet, szczególnie wtedy, gdy ich dieta jest uboga w żelazo. 

Anemię obserwuje się także często u wegetarian oraz osób nadużywających szeroko dostępnych leków alkalizujących, które zmniejszają kwaśność soku żołądkowego. Do przyczyn niedokrwistości możemy zaliczyć także: przewlekłe stany zapalne jelit, celiakię czy stan po gastrektomii.

Z jakiej diety przy anemii skorzystać?

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety w przypadku anemii zawsze zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem. Tylko doświadczony specjalista ma odpowiednią wiedzę, by wskazać, co należy spożywać oraz co i ile pić na diecie. Anemia może mieć różne przyczyny, a skuteczne leczenie zależy od identyfikacji podstawowego problemu. 

omlet ze szpinakiem i pomidorkami

Często zalecaną dietą w anemii jest dieta bogata w żelazo. W produktach żywnościowych istnieją dwa rodzaje żelaza: 

  • hemowe (pochodzenia zwierzęcego)  – jest lepiej przyswajalne;
  • niehemowe (pochodzenia roślinnego) – jego przyswajalność jest znacznie mniejsza. 

Dieta anemika powinna uwzględniać odpowiednią podaż żelaza oraz ograniczać produkty i potrawy, które mogą utrudniać wchłanianie żelaza z pożywienia. 

Warto rozważyć skorzystanie z diety pudełkowej z wyborem menu od Wygodnej Diety, która zapewnia codzienną dostawę świeżych, zbilansowanych posiłków dostosowanych do indywidualnych potrzeb. Takie rozwiązanie może ułatwić utrzymanie odpowiedniej podaży żelaza i innych niezbędnych składników, wspierając skuteczne leczenie anemii.

Do elementów, które poprawiają wchłanianie żelaza, zaliczane są:

  • witamina C – zawierają ją m.in.: kiszonki, pomidory, brokuły, brukselki, chrzan, jarmuż, papryki czerwona i zielona, natka pietruszki, szpinak, kalafior, kalarepa, czarne porzeczki, aronia, truskawki, poziomki, kiwi, cytryny, grejpfruty, pomarańcze;
  • witamina A – występuje m.in. w marchwi, pomidorach, papryce, mleku, jajach czy wątróbce;
  • mięso – nie tylko dostarcza dobrze wchłaniane żelazo hemowe, ale może też poprawiać absorpcję formy niehemowej;
  • kwasy organiczne – np. kwas mlekowy (obecny w produktach kiszonych), kwas foliowy (obecny w zielonych warzywach liściastych), kwas cytrynowy, kwas jabłkowy (obecny w śliwkach, jabłkach, brzoskwiniach).

czerwone mięso, szpinak, cytrusy

Sprawdź także: Czy mięso jest zdrowe? Plusy i minusy diety pescowegetariańskiej

Produkty bogate w żelazo i kwas foliowy

Aby odpowiednio skomponować dietę, która korzystnie wpłynie na funkcjonowanie organizmu przy anemii warto dowiedzieć się, w jakich produktach obecne są najlepiej przyswajalne żelazo i kwas foliowy, jaki chleb na diecie warto wybierać oraz ile orzechów jeść, by poczuć się lepiej. W diecie na anemię można posiłkować się preparatami farmaceutycznymi oraz pić napoje bogate w żelazo czy kwas foliowy. Wszelką suplementację należy jednak rozważyć po konsultacji z lekarzem, ponieważ w niektórych przypadkach może ona powodować dolegliwości dyspeptyczne: 

  • mdłości, 
  • zaparcia 
  • metaliczny posmak w ustach. 

W jadłospisie bogatym w żelazo i kwas foliowy źródłem żelaza hemowego mogą być:

  • produkty zwierzęce, szczególnie podroby, np.: wątróbka, nerki, serca;
  • mięso i przetwory mięsne, np.: wołowina, cielęcina, baranina, gęś, kaczka, królik, wędliny podrobowe: kaszanka, pasztet, pasztetowa;
  • ryby;
  • drób.

grillowana wołowina

Źródłem żelaza niehemowego w diecie są natomiast:

  • pełne ziarna zbóż, np.: mąka, chleb z pełnego przemiału, kasze gruboziarniste, otręby pszenne, ryżowe, zarodki pszenne; 
  • warzywa zielone, np.: szpinak, pietruszka – nać, szczypior, szczaw, oraz botwina, pietruszka korzeń, buraki, brukselka;
  • suszone owoce i suszone warzywa;
  • owoce, np.: porzeczki czarne, porzeczki białe, porzeczki czerwone, poziomki, maliny, awokado;
  • orzechy. 

truskawki, awokado. porzeczki czarne, białe i czerwone

Obiad bogaty w żelazo może zatem wyglądać następująco: wątróbka z jabłkiem i ziemniakami z surówką z kiszonej kapusty. 

Jeśli anemia wynika z niedoborów kwasu foliowego (anemia megaloblastyczna), warto zadbać o odpowiednią podaż folianów. Ich źródłami w diecie są: 

  • drożdże, 
  • nabiał, 
  • produkty zbożowe pełnoziarniste, 
  • mięso, 
  • warzywa liściaste (również mrożone), 
  • pomidory, 
  • buraki, 
  • nasiona roślin strączkowych, np.: groch, ciecierzyca, soczewica, fasola, soja, 
  • owoce, 
  • nasiona słonecznika,
  • orzechy.

soczewica z warzywami

Sprawdź także: Co ma dużo żelaza i dlaczego warto jeść produkty bogate w żelazo? Rola żelaza w diecie

Produkty, których warto unikać w trakcie anemii

Jeśli zastanawiasz się, czego nie jeść przy anemii, zwróć uwagę przede wszystkim na składniki, które mogą utrudniać wchłanianie żelaza z pożywienia. Dieta na anemię nie powinna obfitować w:

  • fityniany – występujące między innymi w otrębach i nasionach roślin strączkowych,
  • niektóre polifenole – zawarte w kawie i herbacie,
  • dużą ilość błonnika pokarmowego,
  • produkty bogate w wapń.

Warto pamiętać, że umiarkowane spożywanie produktów z powyższej listy niekoniecznie spowoduje problemy z wchłanianiem żelaza i nie zawsze konieczne jest ich wykluczenie. Żeby poznać indywidualne zalecenia, zawsze warto skonsultować się z doświadczonym lekarzem lub dietetykiem, w celu opracowania odpowiedniego planu żywieniowego dostosowanego do osobistych potrzeb i stanu zdrowia. W wielu przypadkach sprawdza się zrównoważone podejście do diety i nie ma konieczności wprowadzania radykalnych zmian. Jeśli szukasz sposobu na zatroszczenie się o swój organizm niemal bez wysiłku, pomocna może okazać się zbilansowana dieta pudełkowa o odpowiedniej kaloryczności.

Bibliografia:

  1. Karakulska-Prystupik E., Niedokrwistość z niedoboru żelaza – postępowanie w praktyce lekarza rodzinnego, Lekarz POZ 1/2019.
  2. Ciborowska H., Ciborowski A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2021.

 

Szklanka wody mineralnej z cytryną
Porady dietetyka
16.07.2025

Nawodnienie w upały – 3 testy, które wykonasz w 5 minut

Odwodnienie podczas upałów może pojawić się szybciej, niż się tego spodziewasz, szczególnie gdy dużo się pocisz, nie masz apetytu i nie uzupełniasz elektrolitów. Często nie zdajemy sobie sprawy z jego pierwszych objawów, takich jak uczucie zmęczenia, spadek koncentracji czy bóle głowy. Warto zatem poznać proste testy, które w zaledwie kilka minut pomogą ocenić, czy Twój organizm jest odpowiednio nawodniony.

Nawodnienie w upały – 3 testy, które wykonasz w 5 minut
zdrowy posiłek na plażę
Porady dietetyka
15.07.2025

Co jeść przed pójściem na plażę? Oto produkty, których lepiej unikać

Plażowanie to nie tylko słońce, woda i relaks. Nie można zapomnieć, że to też wyzwanie dla organizmu. Wysoka temperatura, zmiany ciśnienia, aktywność fizyczna i długie przebywanie na słońcu sprawiają, że to, co zjesz przed wyjściem z domu, może zaważyć na całym Twoim dniu. Zamiast zmagać się z uczuciem ciężkości, sennością czy rozstrojem żołądka, lepiej wiedzieć, czego unikać.

Co jeść przed pójściem na plażę? Oto produkty, których lepiej unikać
zdrowe żywienie na wakacjach
Porady dietetyka
14.07.2025

10 zasad zdrowego żywienia na wakacjach – jak nie stracić formy?

Wakacje to czas odpoczynku i oderwania od codziennej rutyny. Dla wielu to także moment, w którym pojawia się stres związany z tym, że kilka dni luzu wystarczy, by zaprzepaścić efekty dotychczasowej diety czy treningów. Nieregularne posiłki, wakacyjne pokusy czy brak aktywności mogą sprawić, że po urlopie wracamy z dodatkowymi kilogramami. W tym artykule przedstawimy Ci 10 zasad zdrowego odżywiania na wakacjach, dzięki którym wrócisz nie tylko wypoczęty, ale i bez dodatkowych kilogramów.

10 zasad zdrowego żywienia na wakacjach – jak nie stracić formy?

Sprawdź, jak smaczne może być odchudzanie

Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.

Wygodnadieta.pl (my) korzystamy z cookies i innych podobnych technologii
Jeśli zaakceptujesz wszystkie cookies, zapiszemy w Twoim urządzeniu cookies i inne pliki (ogólnie cookies) analityczne i marketingowe... więcej (w celu profilowanego marketingu). Jeśli odrzucisz wszystkie - zapiszemy tylko cookies techniczne, niezbędne dla działania naszych stron. Cookies możesz też ustawić samodzielnie (Ustawienia). Używamy cookies zgodnie z Polityką prywatności,... więcej
Ustawienia
Akceptuję