Kamica układu moczowego to stan, gdy w nerce lub drogach moczowych powstają złogi substancji chemicznych. Choroba ta dotyka dwukrotnie częściej mężczyzn, niż kobiet, a wzrost jej zachorowalności w ostatnich dekadach powiązany jest z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Jaka dieta przy kamieniach nerkowych jest zalecana? Co jeść, a czego nie jeść przy kamicy nerkowej? Zapoznaj się z poniższym artykułem, w którym wyjaśniamy, jaka dieta przy kolce nerkowej jest skuteczna oraz co można jeść przy kamicy nerkowej.
Spis treści:
- Jak powinna wyglądać dieta przy kamicy nerkowej?
- Wskazane i niewskazane produkty spożywcze przy kamicy nerkowej
- Rodzaje kamicy nerkowej i odpowiednia dieta
- Dieta w kamicy szczawianowo-wapniowej
- Dieta w kamicy fosforanowo-wapniowej
- Dieta w kamicy moczanowej
- Dieta w kamicy fosforanowo-magnezowo-amonowej
- Dieta w kamicy cystynowej
- Dieta przy kamicy nerkowej – przepisy
Jak powinna wyglądać dieta przy kamicy nerkowej?
Dieta przy kamicy nerkowej powinna być dopasowana do specyficznych zaburzeń metabolicznych pacjenta, rodzaju kamicy nerkowej, a także indywidualnych upodobań pacjenta. Podstawowym zaleceniem, niezależnie od rodzaju kamicy jest dieta lekkostrawna i zwiększenie ilości wypijanych płynów do >2 l/dobę. W przypadku nadwagi lub otyłości wskazana jest redukcja nadmiernej masy ciała. W tym celu warto dowiedzieć się, jak robić koktajle odchudzające.
Ważne jest także przyjmowanie płynów przed snem, aby rozcieńczać mocz w godzinach nocnych. Warto zadbać również o większą podaż warzyw i owoców, które stanowią źródło błonnika pokarmowego, magnezu, potasu, a dodatkowo wykazują działanie alkalizujące.
Dieta na kamienie nerkowe nie powinna zawierać dużo soli, zaleca się, by jej spożycie nie przekraczało 5 g/dobę. Wskazane jest także ograniczenie cukrów prostych. Ponadto w diecie przy kamicy nerkowej nie powinno się ograniczać źródeł wapnia i należy zadbać o wysoką podaż potasu.
Szczegółowe zalecenia dietetyczne dotyczące produktów przeciwwskazanych i zalecanych w diecie przy kamicy nerkowej omawiamy poniżej przy poszczególnych typach kamicy.
Sprawdź także: Leczenie dietą. Czy można uzdrowić organizm za pomocą diety?
Wskazane i niewskazane produkty spożywcze przy kamicy nerkowej
Aby odpowiedzieć na pytanie, co można jeść przy kamicy nerkowej, należy przede wszystkim szczegółowo przeanalizować stan chorego. Dokładny wywiad, analiza badań laboratoryjnych krwi i moczu, analiza chemiczna złogów czy badania obrazowe mogą być pomocne w zidentyfikowaniu czynników sprzyjających powstawaniu kamicy. Jadłospis w diecie przy kamicy nerkowej warto dopasować w zależności od rodzaju schorzenia. Poniżej przedstawiamy, jak powinna wyglądać dieta przy kamicy nerkowej, w zależności od składu złogów.
Rodzaje kamicy nerkowej i odpowiednia dieta
To, jaka dieta przy kamieniach nerkowych jest zalecana, zależy od składu złogów. Wyróżnia się:
- kamicę szczawianowo-wapniową,
- kamicę fosforanowo-wapniową,
- kamicę moczanową,
- kamicę fosforanowo-magnezowo-amonową,
- kamicę cystynową,
- kamicę ksantanową.
Dieta w kamicy szczawianowo-wapniowej
Ten rodzaj kamicy powstaje w przypadku nadmiernej ilości kwasu szczawiowego lub szczawianów w moczu. Jaka dieta przy kamicy nerkowej tego typu jest wskazana? Przede wszystkim z ograniczonym udziałem sodu i białka zwierzęcego (mleka i produktów mlecznych, mięsa, ryb).
Przeciwwskazane jest spożywanie m.in.:
- szpinaku, szczawiu, rabarbaru, botwiny, kiszonek,
- fig suszonych,
- czekolady i kakao,
- mocnej herbaty i kawy naturalnej,
- podrobów,
- koncentratów zup, sosów,
- konserw mięsnych i konserw z ryb.
W diecie zalecane są m.in.:
- soki owocowe, cytrusowe,
- produkty zbożowe pełnoziarniste,
- warzywa, np.: ogórki, cebula, kukurydza,
- masło.
Dieta w kamicy fosforanowo-wapniowej
Co jeść przy kamicy nerkowej fosforanowo-wapniowej? Dozwolone jest zastosowanie w ograniczonych ilościach dań zawierających: ziemniaki, owoce i pozostałe warzywa. Do produktów zalecanych zalicza się też:
- mięso,
- ryby,
- pieczywo,
- gruboziarniste kasze,
- makarony,
- miód,
- masło,
- soki owocowe i cytrusowe.
Należy ograniczyć sól oraz produkty bogate w fosforany, wapń i szczawiany. Z diety warto wykluczyć:
- mleko,
- jaja,
- przetwory mleczne,
- podpuszczkowe sery,
- rośliny strączkowe,
- konserwy rybne,
- alkaliczne wody mineralne,
- szczaw, szpinak, buraki,
- rabarbar,
- czekoladę i kakao,
- przyprawy z glutaminianem sodu,
- przetwory solone.
Dieta w kamicy moczanowej
Najczęstszą przyczyną kamicy moczanowej jest dieta bogata w puryny. Złogi powstają z końcowego produktu przemiany materii, czyli kwasu moczowego, który normalnie znajduje się w stanie rozpuszczonym. W kamicy moczanowej należy ograniczyć podaż związków purynowych, które występują w wyrobach mięsnych i grzybowych. Zaleca się ograniczenie podaży białka do 40–50 g/dobę. U chorych z tym rodzajem kamicy zastosowanie będzie miała dieta mleczno-jarska.
Dieta w kamicy fosforanowo-magnezowo-amonowej
Przy tego rodzaju kamicy w diecie należy ograniczyć fosforany, których źródłem są:
- sery dojrzewające i sery topione,
- mleko,
- żółtko jaj,
- mięso i jego przetwory, podroby, konserwy,
- produkty zbożowe gruboziarniste,
- nasiona roślin strączkowych,
- kakao i czekolada,
- orzechy.
W przypadku małego stężenia cytrynianów i magnezu w moczu należy zwiększyć ilość soków i owoców cytrusowych, a także warzyw bogatych w magnez.
Dieta w kamicy cystynowej
W przypadku kamicy cystynowej należy ograniczyć podaż aminokwasu siarkowego – cysytyny, który występuje w dużej ilości w produktach nabiałowych. Zaleca się także zwiększenie ilości wypijanych płynów do dwukrotnej objętości normalnego zapotrzebowania (ponad 3 l/dobę) oraz zwiększenie podaży witaminy B6.
Dieta w kamicy ksantanowej
Ten rodzaj kamicy wynika z nadmiaru w moczu zasady purynowej, jaką jest ksantyna. Zastosowanie będzie miała tutaj dieta alkalizująca mocz, dieta mleczno-jarska. Należy również pamiętać o zwiększeniu podaży płynów.
Sprawdź także: Dieta wątrobowa – zasady i wskazania do stosowania
Dieta przy kamicy nerkowej – przepisy
Przepisy jadłospisu diety przy kamicy nerkowej powinny zostać dopasowane w zależności od rodzaju kamicy. Przykładowo przy kamicy szczawianowo-wapniowej warto komponować dania oparte na produktach zbożowych z pełnego ziarna i warzywach. W jadłospisie należy uwzględnić soki owocowe, soki cytrusowe i dużą ilość płynów. Z kolei przy kamicy fosforanowo-wapniowej istotna jest rola ryb w diecie, mięsa, pieczywa, masła, miodu i soków cytrusowych.
Jeśli chcesz zacząć zdrowo się odżywiać lub brakuje Ci pomysłów na pełnowartościowe posiłki, pomocny może być catering dietetyczny.
Bibliografia:
- Grzymisławski M., Dietetyka kliniczna, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka Żywienie Zdrowego i Chorego Człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2014.
