Bielactwo to ogólnoustrojowa choroba skóry, która objawia się powstawaniem białych plam. Przyczyny są wciąż niezbadane, a zainteresowanie tym tematem rośnie, szczególnie w kontekście diety, a konkretnie wpływu glutenu na bielactwo. Sprawdzamy, czy eliminacja glutenu z diety może mieć wpływ na bielactwo i analizujemy dostępne badania oraz opinie ekspertów na ten temat. Dowiedz się, czy celiakia i bielactwo mają wspólny mianownik.
Spis treści:
- Bielactwo – czym jest i jakie są przyczyny tej choroby?
- Czy gluten może nasilać objawy bielactwa? Dieta w bielactwie
- Rola diety bezglutenowej w zarządzaniu objawami bielactwa
- Jakie zmiany skórne mogą wystąpić po przejściu na dietę bezglutenową?
- Dieta bezglutenowa jako uzupełnienie terapii bielactwa – co mówią eksperci?
- Przykłady jadłospisów bezglutenowych wspomagających leczenie bielactwa
Bielactwo – czym jest i jakie są przyczyny tej choroby?
Bielactwo (depigmentacja skóry) to nabyte zaburzenie depigmentacji skóry, które powstaje w wyniku obumierania melanocytów, czyli komórek odpowiadających za produkcję melaniny (pigmentu nadającego kolor skórze, włosom i tęczówkom). W przebiegu choroby pojawiają się wyraźnie odgraniczone plamy o jaśniejszym zabarwieniu. Bielactwo u dzieci i osób dorosłych zwykle pojawia się wskutek obciążenia genetycznego i występuje z jednakową częstością u kobiet i mężczyzn. Szacuje się, że może dotyczyć od 0,5 do 4,0% populacji.
Bielactwo to choroba autoimmunologiczna, ale jej dokładna etiologia nie jest znana. W literaturze naukowej można znaleźć szereg teorii dotyczących przyczyn bielactwa, w tym teorie genetyczne, dotyczące stresu oksydacyjnego (samozniszczenia), autoimmunologiczne, autozapalne, neurogenne, związane z zaburzeniami przylegania (melanocytorrhagia), apoptotyczne oraz wieloczynnikowe.
W wielu źródłach można przeczytać również o bielactwie nabytym od stresu i choć dokładne mechanizmy nie są do końca zrozumiane, istnieją dowody wskazujące na to, że stres psychiczny lub fizyczny może prowadzić do zaostrzenia objawów bielactwa lub wystąpienia depigmentacji.
Czy gluten może nasilać objawy bielactwa? Dieta w bielactwie
Istnieją pewne powiązania między glutenem i celiakią a bielactwem, chociaż temat ten wciąż wymaga dalszych badań naukowych. Zauważono bowiem, iż etiologia genetyczna jest zbliżona do etiologii innych chorób autoimmunologicznych - białe plamy na skórze mogą być powiązane z chorobami tarczycy, celiakią czy innymi schorzeniami, takimi jak łuszczyca, toczeń rumieniowaty układowy oraz reumatoidalne zapalenie stawów. Wspólnym mianownikiem tych chorób jest nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego. Z pewnością u osób chorych na bielactwo warto wykonać diagnostykę w kierunku celiakii, nawet jeśli nie obserwuje się konkretnych dolegliwości mogących świadczyć o chorobie trzewnej.
Pacjent, który choruje na bielactwo, łuszczycę lub ma inną chorobę o podłożu autoimmunologicznym, może odczuć korzyści ze stosowania diety przeciwzapalnej. Warto do menu włączyć przeciwzapalne produkty, takie jak:
- tłuste ryby bogate w kwasy omega-3,
- warzywa liściaste, np. szpinak, jarmuż,
- jagody,
- orzechy,
- oliwę z oliwek,
- kurkumę,
- imbir.
Składniki te mogą pomóc w zmniejszaniu stanu zapalnego w organizmie i wspierać leczenie oraz poprawiać ogólne samopoczucie. Unikanie przetworzonych produktów, cukru i tłuszczów trans również jest ważne dla utrzymania równowagi immunologicznej.
Sprawdź także: Sposoby na piękną i młodą skórę
Rola diety bezglutenowej w zarządzaniu objawami bielactwa
Dieta bezglutenowa może pomagać w łagodzeniu objawów bielactwa, zwłaszcza u osób, które mają nadwrażliwość na gluten lub chorują na celiakię. W przypadku wystąpienia celiakii u osób z bielactwem dieta bezglutenowa stanowi jedyną metodę leczenia choroby trzewnej. Jej skuteczność powinna zostać oceniona indywidualnie, a wprowadzanie zmian w diecie należy poprzedzić dokładną analizą stanu zdrowia.
Jakie zmiany skórne mogą wystąpić po przejściu na dietę bezglutenową?
Przejście na dietę bezglutenową może prowadzić do zmniejszenia zmian skórnych u osób z bielactwem, ale nie jest to regułą. Schorzenie ma skomplikowaną etiologię, dlatego stosowanie diety bezglutenowej u osób z bielactwem należy skonsultować z lekarzem, a dietę wprowadzać w porozumieniu z dietetykiem.
Dieta bezglutenowa jako uzupełnienie terapii bielactwa – co mówią eksperci?
W przypadku bielactwa specjaliści często zalecają, aby przed wprowadzeniem diety bezglutenowej skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić odpowiednią diagnostykę. Dobrym pomysłem jest także współpraca z dietetykiem, który może pomóc w stworzeniu odpowiedniego planu żywieniowego zaspokajającego indywidualne potrzeby zdrowotne.
Jakie witaminy na bielactwo warto przyjmować? Badania naukowe sugerują, że w repigmentacji pomagają witamina B12, kwas foliowy, witamina D3 oraz cynk. Potrzeba jednak więcej badań naukowych, aby móc sformułować konkretne zalecenia. U pacjentów z bielactwem z pewnością warto monitorować stan odżywienia oraz regularnie kontrolować wyniki badań laboratoryjnych, które mogą wskazywać na niedobory żywieniowe. Nie zaleca się suplementacji na własną rękę ani stosowania diety bez glutenu i nabiału bez konsultacji z lekarzem.
Specjalistyczne jadłospisy eliminacyjne czy dieta na jelita są zalecane wyłącznie w konkretnych przypadkach, jeśli lekarz stwierdzi ich zasadność. Jeśli chcesz poprawić swoje samopoczucie i stan zdrowia, dobrym pomysłem jest dieta pudełkowa. Zdecyduj się na catering z zaufanej firmy, która w ramach planu oferuje konsultacje z dietetykiem, a zyskasz pewność, że jadłospis będzie zbilansowany i doskonale dopasowany do Twoich indywidualnych potrzeb.
Sprawdź także: Dieta oczyszczająca jelita – zasady, zalecenia, przepisy
Przykłady jadłospisów bezglutenowych wspomagających leczenie bielactwa
Poniżej przedstawiamy kilka przykładów jadłospisów bezglutenowych, które mogą wspomagać leczenie bielactwa. Posiłki te bazują na składnikach odżywczych, które korzystnie wpływają na stan skóry oraz ogólną kondycję organizmu.
Jadłospis 1:
Śniadanie: owsianka na mleku kokosowym z jagodami, orzechami włoskimi i nasionami chia
II śniadanie: marchewki i seler naciowy z hummusem
Obiad: Grillowany łosoś z pieczonymi warzywami (np. cukinią, papryką, marchewką) i purée z kalafiora
Przekąska: garść migdałów
Kolacja: sałatka z quinoa, pomidorami, ogórkiem, awokado i dressingiem z oliwy z oliwek oraz soku z cytryny
Jadłospis 2:
Śniadanie: jajecznica z pomidorami, szpinakiem i serem feta, podana na liściach sałaty
II śniadanie: jogurt naturalny z miodem i świeżymi owocami (np. truskawkami, borówkami).
Obiad: tacos z mięsem mielonym (wołowiną lub indykiem) w tortilli kukurydzianej, z sałatką z kapusty, awokado i salsą meksykańską
Przekąska: jabłko z masłem orzechowym
Kolacja: zupa krem z dyni i imbiru z pestkami dyni
Jadłospis 3:
Śniadanie: koktajl z mleka migdałowego, szpinaku, banana, siemienia lnianego i masła orzechowego
II śniadanie: sałatka owocowa z kiwi, truskawek i pomarańczy posypana wiórkami kokosowymi
Obiad: pieczony dorsz z kaszą jaglaną i warzywami na parze (brokułem, marchewką, fasolką szparagową)
Przekąska: garść pestek słonecznika
Kolacja: grillowany bakłażan z pomidorkami koktajlowymi, mozzarellą i oliwą z oliwek
Jadłospis 4:
Śniadanie: pudding chia na mleku kokosowym z malinami i orzechami nerkowca
II śniadanie: papryka i ogórek pokrojone w słupki, podane z pastą z awokado
Obiad: kurczak pieczony z batatami, jarmużem i sosem z tahini
Przekąska: smoothie z mleka ryżowego, ananasa i imbiru
Kolacja: omlet z cukinią, papryką i szpinakiem, podany z sałatką z rukoli
Wpływ glutenu na autoimmunologiczne mechanizmy bielactwa – przegląd badań
W badaniach wykazano, iż z celiakią, jako chorobą autoimmunologiczną wywołaną nietolerancją glutenu, często współistnieją inne schorzenia autoimmunologiczne, m.in. bielactwo. Pacjenci z bielactwem mają zwiększone ryzyko wystąpienia celiakii i odwrotnie: pacjenci z celiakią mają zwiększone ryzyko wystąpienia bielactwa. W 2018 roku przeprowadzono przegląd badań dotyczących diety bezglutenowej w kontekście bielactwa i ustalono, że dieta bezglutenowa może przynieść korzyści niektórym pacjentom, zwłaszcza tym, którzy mieli zdiagnozowaną celiakię lub nadwrażliwość na gluten.
Bibliografia:
- Zhang J. Z., Abudoureyimu D., Wang M., Yu S. R., Kang X. J., Association between celiac disease and vitiligo: A review of the literature., „World Journal of Clinical Cases”, 2021.
- Bashir, S. i wsp., Role of Gluten in the Pathogenesis of Autoimmune Diseases: A Review, „Journal of Clinical and Experimental Dermatology Research”, 2018.
