Chorujesz na niedoczynność tarczycy i zastanawiasz się, czy gluten szkodzi tarczycy? Okazuje się, że restrykcyjne ograniczanie produktów w menu wcale nie jest konieczne w każdym przypadku. Wyjaśniamy, czy gluten ma wpływ na tarczycę i czy dieta bezglutenowa w niedoczynności tarczycy zawsze jest wskazana.
Spis treści
- Dieta bezglutenowa a tarczyca – kto musi zrezygnować z glutenu?
- Czego unikać przy niedoczynności tarczycy w diecie bezglutenowej?
- Przykładowy jadłospis na tydzień w diecie bezglutenowej przy niedoczynności tarczycy
- Rola jodu i selenu w diecie tarczycowej
- Przepisy na smaczne i zdrowe posiłki przy niedoczynności tarczycy
- Wpływ diety bezglutenowej na objawy niedoczynności tarczycy
Dieta bezglutenowa a tarczyca – kto musi zrezygnować z glutenu?
W powszechnym obiegu wciąż utrzymuje się wiele mitów dotyczących związku między niedoczynnością tarczycy a glutenem. Wiele osób nie wie, jakie są dokładne wskazania i czy zawsze trzeba stosować dietę bez glutenu w chorobach tarczycy. Okazuje się, że nie wszyscy muszą radykalnie modyfikować swoje codzienne menu. Dieta bezglutenowa w chorobach tarczycy jest zalecana tylko dla osób chorujących na celiakię, w przypadku alergii na pszenicę oraz nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten.
Nie warto na wyrost wykluczać z diety glutenu, ponieważ nieodpowiednio skomponowane menu może przyczyniać się do występowania niedoborów żywieniowych, np. witamin z grup B, witaminy D, magnezu czy cynku. Dieta bezglutenowa w niedoczynności tarczycy absolutnie nie jest obowiązkowa, o ile chory nie ma alergii na to białko i lekarz nie zaleci specjalnego jadłospisu.
Jeśli chorujesz na celiakię i choroby tarczycy i chcesz zastosować dietę niskoglutenową, ale obawiasz się, że nie poradzisz sobie z prawidłowym bilansowaniem posiłków, idealnym rozwiązaniem może być dieta pudełkowa.
Sprawdź także: Dieta przy niedoczynności tarczycy. Co jeść, a czego unikać?
Czego unikać przy niedoczynności tarczycy w diecie bezglutenowej?
Celiakia to choroba autoimmunologiczna, w której spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia jelita cienkiego, co zaburza wchłanianie składników odżywczych i może powodować różne objawy, od dolegliwości żołądkowo-jelitowych po problemy ogólnoustrojowe. Leczenie celiakii przy niedoczynności tarczycy polega zatem na całkowitym wyeliminowaniu z diety produktów zawierających gluten. Zaliczamy do nich wszystkie przetwory zbożowe z pszenicy (w tym z orkiszu i pszenicy durum), żyta, pszenżyta (krzyżówka pszenicy i żyta) i jęczmienia. Jednak gluten może być obecny również w produktach spożywczych z innych grup, do których dodano składniki pochodzące ze zbóż glutenowych w jakiejkolwiek postaci, np. błonnik pszenny, syrop skrobiowy z pszenicy, czysty gluten, bułkę tartą itp. Składniki te mogą być dodawane do popularnych wędlin (mielonki, parówek), wyrobów garmażeryjnych, niektórych słodyczy, nabiału, koncentratów spożywczych, przypraw, konserw, gotowych sosów, deserów itp. Zawsze należy więc sprawdzać skład produktów gotowych.

Przykładowy jadłospis na tydzień w diecie bezglutenowej przy niedoczynności tarczycy
Obecnie istnieje wiele alternatyw dla dań i produktów glutenowych, więc w przypadku konieczności wykluczenia tego białka wcale nie trzeba rezygnować z pysznych posiłków. W internecie łatwo można znaleźć bezglutenowe przepisy nawet na tradycyjne potrawy. Na świątecznym stole może zatem zagościć bezglutenowa babka wielkanocna, a na spotkaniu w gronie rodzinnym bezglutenowe brownie. Poniżej przedstawiamy, jak może wyglądać przykładowa dieta bezglutenowa przy niedoczynności tarczycy.
Śniadanie: pieczony omlet jajeczny z warzywami, np. szpinakiem, papryką, pomidorami

II śniadanie: koktajl szpinakowo-owocowy i garść migdałów

Obiad: pieczona pierś z kurczaka z purée z batatów i pieczonymi warzywami

Kolacja: sałatka z wędzonym łososiem, makaronem bezglutenowym, rukolą i suszonymi pomidorami

Rola jodu i selenu w diecie tarczycowej
Odpowiednia podaż jodu i selenu jest kluczowa w chorobach tarczycy. Jod jest pierwiastkiem, który jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, a jego niedobór jest uważany za główną przyczynę niedoczynności tarczycy. Zbyt niski poziom tego pierwiastka powoduje powiększenie rozmiarów tarczycy z wytworzeniem wola. Program jodowania soli kuchennej w Polsce niweluje niedobór jodu w społeczeństwie, ale unikanie soli kuchennej i produktów pochodzenia zwierzęcego może doprowadzić do niedoborów.

Z kolei selen odgrywa istotną rolę w tworzeniu i metabolizmie hormonów tarczycy. Pierwiastek ten chroni komórki tarczycy przed stresem oksydacyjnym. Do źródeł selenu w żywności zaliczane są: orzechy brazylijskie, płatki drożdżowe (nieaktywne), tuńczyk, pszenica, otręby pszenne, makaron, wątróbka, makrela, owoce morza.
Przepisy na smaczne i zdrowe posiłki przy niedoczynności tarczycy
Sałatka z łososiem i awokado
Składniki:
- 200 g świeżego filetu z łososia
- 1 awokado
- 100 g mieszanki sałat
- 1 ogórek
- 1 czerwona papryka
- ćwiartka czerwonej cebuli
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżka soku z cytryny
- sól i pieprz do smaku
Sposób wykonania:
Dopraw rybę solą i pieprzem, następnie ugrilluj lub upiecz w piekarniku (około 15-20 minut w 180°C), aż będzie dobrze upieczona. Pokrój awokado, ogórek, paprykę i czerwoną cebulę w cienkie plasterki. W dużej misce wymieszaj mieszankę sałat, awokado i warzywa. Przygotuj dressing, mieszając oliwę z oliwek z sokiem z cytryny, solą i pieprzem. Polej sałatkę dressingiem i dobrze wymieszaj. Na wierzchu ułóż kawałki upieczonego łososia.
Pieczone bataty z kurczakiem i warzywami
Składniki:
- 2 średnie bataty
- 2 filety z kurczaka
- 1 brokuł
- 1 cukinia
- 1 czerwona papryka
- 1 marchewka
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka suszonego tymianku
- 1 łyżeczka suszonego rozmarynu
- sól i pieprz do smaku
Sposób przygotowania:
Rozgrzej piekarnik do 200°C. Umyj bataty i przekrój je na pół, a następnie pokrój na grube plastry. Pokrój brokuł, cukinię, paprykę i marchewkę na mniejsze kawałki. W dużej misce wymieszaj warzywa (w tym bataty) z 1 łyżką oliwy z oliwek, solą, pieprzem, tymiankiem i rozmarynem. Rozłóż warzywa na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piecz przez około 20–25 minut, aż będą miękkie i lekko złociste. W tym czasie posmaruj filety z kurczaka 1 łyżką oliwy z oliwek, dopraw solą i pieprzem i ugrilluj (przez około 15–20 minut), aż będą dobrze upieczone. Pieczone warzywa podawaj z kurczakiem.
Sprawdź także: Odchudzanie przy niedoczynności tarczycy
Wpływ diety bezglutenowej na objawy niedoczynności tarczycy

Dieta bezglutenowa może mieć wpływ na objawy niedoczynności tarczycy u osób z celiakią, alergią na pszenicę lub nieceliakaną nadwrażliwością na gluten. Wielu chorych doświadcza dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak wzdęcia, biegunki lub zaparcia. Dieta bezglutenowa może pomóc złagodzić te objawy. Przy celiakii obserwuje się zanik kosmków jelitowych, co może również wpływać negatywnie na wchłanianie leków na tarczycę (hormony tarczycy). Po przejściu na dietę bezglutenową poprawa zdrowia jelit może prowadzić do lepszego wchłaniania tych leków, a tym samym skuteczniejszego leczenia niedoczynności tarczycy.
Bibliografia:
- Kunachowicz H., Dieta bezglutenowa Co wybrać?, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2015.
- Ihnatowicz P. i wsp., The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto's thyroiditis, „Annals of Agricultural and Environmental Medicine”, June 2020, 19; 27 (2).