Dieta DASH – zasady piramidy zdrowego odżywiania

Kobieta leżąca wśród warzyw i owoców – wizualna interpretacja piramidy zdrowego żywienia.

Dieta DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension), choć stosowana jest przede wszystkim w leczeniu nadciśnienia tętniczego i zapobieganiu temu schodzeniu, jest bardzo zdrowa. Zalecenia żywieniowe diety DASH bez obaw mogą stosować również osoby zdrowe. Przedstawiamy szczegółowe założenia diety DASH i rozwiewamy najczęstsze wątpliwości związane z tym modelem żywienia.

Spis treści:

  1. Ogólne zalecenia diety DASH
  2. Piramida żywienia w diecie DASH
  3. Najlepsze produkty na diecie DASH
  4. Co nie znajduje się w piramidzie diety DASH?
  5. Warzywa i owoce w diecie DASH
  6. Mięso – jakie jest jego znaczenie w diecie DASH?
  7. Rośliny strączkowe w diecie DASH
  8. Co nie powinno znajdować się w diecie DASH?

Ogólne zalecenia diety DASH

W 1997 r. pojawiło się ciekawe badanie, które wykazało, iż dieta DASH jest skuteczna w obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, u osób młodych i w starszym wieku. Ponadto jej zaletą jest także fakt, że zmniejsza:

  • stężenie „złego” cholesterolu LDL we krwi,
  • ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2,
  • ryzyko chorób sercowo naczyniowych.

Nie istnieją właściwie żadne przeciwwskazania diety DASH. Jest to jeden z najzdrowszych modeli żywienia i z pewnością warto stosować się do zaleceń diety DASH, bez względu na to, czy choruje się na nadciśnienie, czy jest się zdrowym.

Dieta jest prosta do przestrzegania, posiłki są różnorodne, a składniki, które pojawiają się w przepisach, są łatwodostępne. Ten model żywienia koncentruje się na zwiększeniu podaży potasu, magnezu i błonnika pokarmowego, które pomagają w obniżeniu ciśnienia krwi. W codziennym jadłospisie zaleca się uwzględniać produkty bogate w witaminy: warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe. W diecie DASH należy ograniczyć produkty będące źródłami tłuszczów nasyconych oraz zredukować ilość soli. Regularne stosowanie tej diety może pomóc w kontrolowaniu ciśnienia krwi i w niektórych przypadkach zmniejszyć potrzebę stosowania leków na nadciśnienie.

Produkty bogate w potas

Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie i poprawić ciśnienie tętnicze, ale nie chcesz martwić się o to, jak prawidłowo zbilansować jadłospis, zdecyduj się na catering. Dieta pudełkowa skomponowana przez specjalistów będzie dopasowana do Twojego stanu zdrowia i indywidualnych potrzeb, dzięki czemu korzystnie wpłynie na stan organizmu.

Piramida żywienia w diecie DASH

Nie istnieje oficjalna piramida żywieniowa diety DASH, ale patrząc na zalecenia dotyczące produktów zalecanych w diecie DASH, można stworzyć ogólny schemat. Podstawą DASH to produkty zbożowe z pełnego ziarna – zaleca się spożywać 7–8 porcji w ciągu dnia. Jedna porcja to np.: kromka pieczywa razowego, ½ szklanki ugotowanego ryżu, kaszy lub makaronu.

Podstawa piramidy produkty zbożowe

Nieco wyżej w piramidzie DASH są owoce i warzywa – zalecane w ilości 4–5 porcji na dzień. Jedna porcja owoców to: 1 średni owoc, ¼ szklanki suszonych owoców, pół szklanki świeżych, mrożonych, kandyzowanych owoców lub 170 ml soku owocowego. Natomiast jedna porcja warzyw to: 1 szklanka surowych warzyw liściastych, pół szklanki gotowanych warzyw lub 170 ml soku warzywnego.

Na kolejnym piętrze piramidy powinny znaleźć się niskotłuszczowe produkty mleczne (2–3 porcje na dzień), a następnie: tłuszcze, oleje, mięso, drób, ryby, strączki, orzechy i nasiona.

Niskotłuszczowy nabiał

Na samym szczycie piramidy są słodycze, które są dozwolone okazjonalnie, w ilości ok. 5 porcji na tydzień.

Najlepsze produkty na diecie DASH

Produkty zalecane na diecie DASH to:

  • warzywa – powinny stanowić bazę każdego posiłku; mogą to być np.: cukinia, dynia, bób, szpinak czy pomidory, a także wszelkie wiosenne warzywa;
  • owoce – mogą to być np.: jagody, maliny, truskawki oraz owoce egzotyczne,
  • produkty zbożowe z pełnego ziarna,
  • niskotłuszczowy nabiał – stanowi źródło wapnia i białka,
  • ryby,
  • drób,
  • nasiona roślin strączkowych,
  • orzechy,
  • oleje roślinne.

ryba

Co nie znajduje się w piramidzie diety DASH?

W diecie DASH nie znajdują się produkty przetworzone, puszkowane, które zawierają znaczne ilości sodu, np.:

  • płatki kukurydziane,
  • paluszki,
  • chipsy,
  • ketchup,
  • musztarda,
  • wędliny,
  • kabanosy,
  • salami,
  • parówki,
  • pasztet,
  • makrela wędzona,
  • ser feta.

Produkty niezalecane na diecie dash (m.in czipsy)

Wśród produktów zalecanych diety DASH nie ma też słodyczy i przetworzonych wyrobów cukierniczych.

Warzywa i owoce w diecie DASH

W diecie DASH bardzo ważne miejsce zajmują warzywa i owoce z niską zawartością sodu, które są bogatym źródłem błonnika, magnezu i potasu. Zaleca się spożywanie 4–5 porcji w ciągu dnia. Spośród warzyw polecane są:

  • bakłażan,
  • cukinia,
  • dynia,
  • groszek zielony,
  • kiełki fasoli mung,
  • cebula,
  • kiełki soczewicy,
  • cykoria,
  • por,
  • ziemniaki,
  • bób,
  • pomidory,
  • kapusta włoska i pekińska.

Warzywa polecane w diecie dash

Jeśli chodzi o owoce, w jadłospisie diety DASH warto uwzględnić:

  • ananas,
  • arbuz,
  • banan,
  • mandarynki,
  • morele,
  • nektarynki,
  • czarne jagody,
  • gruszki,
  • jabłka,
  • poziomki,
  • truskawki,
  • maliny,
  • czarne i czerwone porzeczki,
  • śliwki,
  • brzoskwinie,
  • pomarańcze,
  • wiśnie,
  • kiwi,
  • cytryny.

Polecane owoce na diecie dash(niska zawartość sodu, m.in banany, jabłka, truskawki)

Mięso – jakie jest jego znaczenie w diecie DASH?

Mięso w diecie DASH jest przede wszystkim źródłem białka. Zaleca się ograniczenie tłustych gatunków i przetworów mięsnych, ponieważ zawierają dużo nasyconych kwasów tłuszczowych. Dozwolone spożycie mięsa wynosi 2–3 porcje dziennie lub mniej. Za porcję uznaje się np. 85 g gotowanego mięsa, drobiu czy ryby.

Rośliny strączkowe w diecie DASH

Rośliny strączkowe również stanowią źródło białka i są szczególnie zalecane w diecie DASH. Strączki w przeciwieństwie do mięsa nie zawierają nasyconych kwasów tłuszczowych. Nasiona roślin strączkowych (np. groch, soczewica, ciecierzyca, fasola) na diecie DASH można przygotować na wiele sposobów np.: gotować na sypko, podawać do drugiego dania zamiast ziemniaków, przerabiać na pasty, zapiekać z mięsem drobiowym, wykorzystywać w zupach, surówkach czy sałatkach.

Strączki źródło białka roślinnego

Sprawdź także: Właściwości warzyw strączkowych

Co nie powinno znajdować się w diecie DASH?

W diecie DASH nie powinny znajdować się:

słodycze (np. cukierki, czekolady, ciastka, ciasta, batony),

  • fast foody,
  • gotowe dania,
  • tłuste mięsa,
  • pełnotłusty nabiał,
  • słodkie napoje,
  • napoje energetyzujące,
  • alkohol.

Słone przekąski do eliminacji na diecie dash

Zaleca się także ograniczyć sól i wyeliminować wszelkie słone przekąski, takie jak krakersy, chipsy, paluszki.

Bibliografia

  1. Sacks F. M. i wsp., DASH-Sodium collaborative research group. effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. DASH-Sodium Collaborative Research Group, „The New England Journal of Medicine”, January 2001, 4, 344 (1).
  2. Ostrowska L., Dietetyka. Kompendium, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2020.
  3. Appel L. J. i wsp., A clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. DASH collaborative research group. „The New England Journal of Medicine”, April 1997, 17, 336 (16):.

 

Koktajle owocowo warzywne
Porady dietetyka
31.07.2025

Co jeść na plaży, żeby nie czuć się ciężko? Oto nasza lista

Plażujesz, chcesz się dobrze czuć i świetnie wyglądać w stroju kąpielowym? Zamiast ciężkich dań wybierz lekkie, orzeźwiające dania i przekąski, które dodadzą energii, nie obciążą układu pokarmowego i pomogą przetrwać upał. Sprawdź naszą listę smacznych i praktycznych pomysłów na plażowe jedzenie.

Co jeść na plaży, żeby nie czuć się ciężko? Oto nasza lista
Woda z dodatkami (cytryna, maliny itp.)
Porady dietetyka
31.07.2025

Jaki jadłospis warto stosować podczas wakacji w ekstremalnym upale?

Wysokie temperatury potrafią odebrać apetyt, obniżyć samopoczucie i zwiększyć ryzyko odwodnienia oraz problemów żołądkowo-jelitowych. W czasie ekstremalnych upałów, szczególnie podczas wakacji warto zwrócić uwagę nie tylko na to, co jemy, ale też jak przechowujemy i transportujemy żywność. Odpowiednio zaplanowany jadłospis pomoże przetrwać falę gorąca i będzie wspierać Twoje zdrowie i samopoczucie. Poznaj nasze wskazówki oraz zalecaną dietę podczas upałów.

Jaki jadłospis warto stosować podczas wakacji w ekstremalnym upale?
Gofry i lody
Porady dietetyka
28.07.2025

Jak jeść zdrowo w hotelowych bufetach all-inclusive? Oto nasze wskazówki

Wyjazd na wakacje all-inclusive to dla wielu czas relaksu, ale też spore wyzwanie dla tych, którzy na co dzień dbają o sylwetkę i zdrowie. Podpowiadamy, jak mądrze komponować posiłki na wakacjach w hotelowych bufetach, by jeść smacznie, czuć się lekko i wrócić z wakacji bez dodatkowych kilogramów.

Jak jeść zdrowo w hotelowych bufetach all-inclusive? Oto nasze wskazówki

Sprawdź, jak smaczne może być odchudzanie

Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.

Wygodnadieta.pl (my) korzystamy z cookies i innych podobnych technologii
Jeśli zaakceptujesz wszystkie cookies, zapiszemy w Twoim urządzeniu cookies i inne pliki (ogólnie cookies) analityczne i marketingowe... więcej (w celu profilowanego marketingu). Jeśli odrzucisz wszystkie - zapiszemy tylko cookies techniczne, niezbędne dla działania naszych stron. Cookies możesz też ustawić samodzielnie (Ustawienia). Używamy cookies zgodnie z Polityką prywatności,... więcej
Ustawienia
Akceptuję