Dieta DASH – zasady piramidy zdrowego odżywiania

Kobieta leżąca wśród warzyw i owoców – wizualna interpretacja piramidy zdrowego żywienia.

Dieta DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension), choć stosowana jest przede wszystkim w leczeniu nadciśnienia tętniczego i zapobieganiu temu schodzeniu, jest bardzo zdrowa. Zalecenia żywieniowe diety DASH bez obaw mogą stosować również osoby zdrowe. Przedstawiamy szczegółowe założenia diety DASH i rozwiewamy najczęstsze wątpliwości związane z tym modelem żywienia.

Spis treści:

  1. Ogólne zalecenia diety DASH
  2. Piramida żywienia w diecie DASH
  3. Najlepsze produkty na diecie DASH
  4. Co nie znajduje się w piramidzie diety DASH?
  5. Warzywa i owoce w diecie DASH
  6. Mięso – jakie jest jego znaczenie w diecie DASH?
  7. Rośliny strączkowe w diecie DASH
  8. Co nie powinno znajdować się w diecie DASH?

Ogólne zalecenia diety DASH

W 1997 r. pojawiło się ciekawe badanie, które wykazało, iż dieta DASH jest skuteczna w obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, u osób młodych i w starszym wieku. Ponadto jej zaletą jest także fakt, że zmniejsza:

  • stężenie „złego” cholesterolu LDL we krwi,
  • ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2,
  • ryzyko chorób sercowo naczyniowych.

Nie istnieją właściwie żadne przeciwwskazania diety DASH. Jest to jeden z najzdrowszych modeli żywienia i z pewnością warto stosować się do zaleceń diety DASH, bez względu na to, czy choruje się na nadciśnienie, czy jest się zdrowym.

Dieta jest prosta do przestrzegania, posiłki są różnorodne, a składniki, które pojawiają się w przepisach, są łatwodostępne. Ten model żywienia koncentruje się na zwiększeniu podaży potasu, magnezu i błonnika pokarmowego, które pomagają w obniżeniu ciśnienia krwi. W codziennym jadłospisie zaleca się uwzględniać produkty bogate w witaminy: warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe. W diecie DASH należy ograniczyć produkty będące źródłami tłuszczów nasyconych oraz zredukować ilość soli. Regularne stosowanie tej diety może pomóc w kontrolowaniu ciśnienia krwi i w niektórych przypadkach zmniejszyć potrzebę stosowania leków na nadciśnienie.

Produkty bogate w potas

Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie i poprawić ciśnienie tętnicze, ale nie chcesz martwić się o to, jak prawidłowo zbilansować jadłospis, zdecyduj się na catering. Dieta pudełkowa skomponowana przez specjalistów będzie dopasowana do Twojego stanu zdrowia i indywidualnych potrzeb, dzięki czemu korzystnie wpłynie na stan organizmu.

Piramida żywienia w diecie DASH

Nie istnieje oficjalna piramida żywieniowa diety DASH, ale patrząc na zalecenia dotyczące produktów zalecanych w diecie DASH, można stworzyć ogólny schemat. Podstawą DASH to produkty zbożowe z pełnego ziarna – zaleca się spożywać 7–8 porcji w ciągu dnia. Jedna porcja to np.: kromka pieczywa razowego, ½ szklanki ugotowanego ryżu, kaszy lub makaronu.

Podstawa piramidy produkty zbożowe

Nieco wyżej w piramidzie DASH są owoce i warzywa – zalecane w ilości 4–5 porcji na dzień. Jedna porcja owoców to: 1 średni owoc, ¼ szklanki suszonych owoców, pół szklanki świeżych, mrożonych, kandyzowanych owoców lub 170 ml soku owocowego. Natomiast jedna porcja warzyw to: 1 szklanka surowych warzyw liściastych, pół szklanki gotowanych warzyw lub 170 ml soku warzywnego.

Na kolejnym piętrze piramidy powinny znaleźć się niskotłuszczowe produkty mleczne (2–3 porcje na dzień), a następnie: tłuszcze, oleje, mięso, drób, ryby, strączki, orzechy i nasiona.

Niskotłuszczowy nabiał

Na samym szczycie piramidy są słodycze, które są dozwolone okazjonalnie, w ilości ok. 5 porcji na tydzień.

Najlepsze produkty na diecie DASH

Produkty zalecane na diecie DASH to:

  • warzywa – powinny stanowić bazę każdego posiłku; mogą to być np.: cukinia, dynia, bób, szpinak czy pomidory, a także wszelkie wiosenne warzywa;
  • owoce – mogą to być np.: jagody, maliny, truskawki oraz owoce egzotyczne,
  • produkty zbożowe z pełnego ziarna,
  • niskotłuszczowy nabiał – stanowi źródło wapnia i białka,
  • ryby,
  • drób,
  • nasiona roślin strączkowych,
  • orzechy,
  • oleje roślinne.

ryba

Co nie znajduje się w piramidzie diety DASH?

W diecie DASH nie znajdują się produkty przetworzone, puszkowane, które zawierają znaczne ilości sodu, np.:

  • płatki kukurydziane,
  • paluszki,
  • chipsy,
  • ketchup,
  • musztarda,
  • wędliny,
  • kabanosy,
  • salami,
  • parówki,
  • pasztet,
  • makrela wędzona,
  • ser feta.

Produkty niezalecane na diecie dash (m.in czipsy)

Wśród produktów zalecanych diety DASH nie ma też słodyczy i przetworzonych wyrobów cukierniczych.

Warzywa i owoce w diecie DASH

W diecie DASH bardzo ważne miejsce zajmują warzywa i owoce z niską zawartością sodu, które są bogatym źródłem błonnika, magnezu i potasu. Zaleca się spożywanie 4–5 porcji w ciągu dnia. Spośród warzyw polecane są:

  • bakłażan,
  • cukinia,
  • dynia,
  • groszek zielony,
  • kiełki fasoli mung,
  • cebula,
  • kiełki soczewicy,
  • cykoria,
  • por,
  • ziemniaki,
  • bób,
  • pomidory,
  • kapusta włoska i pekińska.

Warzywa polecane w diecie dash

Jeśli chodzi o owoce, w jadłospisie diety DASH warto uwzględnić:

  • ananas,
  • arbuz,
  • banan,
  • mandarynki,
  • morele,
  • nektarynki,
  • czarne jagody,
  • gruszki,
  • jabłka,
  • poziomki,
  • truskawki,
  • maliny,
  • czarne i czerwone porzeczki,
  • śliwki,
  • brzoskwinie,
  • pomarańcze,
  • wiśnie,
  • kiwi,
  • cytryny.

Polecane owoce na diecie dash(niska zawartość sodu, m.in banany, jabłka, truskawki)

Mięso – jakie jest jego znaczenie w diecie DASH?

Mięso w diecie DASH jest przede wszystkim źródłem białka. Zaleca się ograniczenie tłustych gatunków i przetworów mięsnych, ponieważ zawierają dużo nasyconych kwasów tłuszczowych. Dozwolone spożycie mięsa wynosi 2–3 porcje dziennie lub mniej. Za porcję uznaje się np. 85 g gotowanego mięsa, drobiu czy ryby.

Rośliny strączkowe w diecie DASH

Rośliny strączkowe również stanowią źródło białka i są szczególnie zalecane w diecie DASH. Strączki w przeciwieństwie do mięsa nie zawierają nasyconych kwasów tłuszczowych. Nasiona roślin strączkowych (np. groch, soczewica, ciecierzyca, fasola) na diecie DASH można przygotować na wiele sposobów np.: gotować na sypko, podawać do drugiego dania zamiast ziemniaków, przerabiać na pasty, zapiekać z mięsem drobiowym, wykorzystywać w zupach, surówkach czy sałatkach.

Strączki źródło białka roślinnego

Sprawdź także: Właściwości warzyw strączkowych

Co nie powinno znajdować się w diecie DASH?

W diecie DASH nie powinny znajdować się:

słodycze (np. cukierki, czekolady, ciastka, ciasta, batony),

  • fast foody,
  • gotowe dania,
  • tłuste mięsa,
  • pełnotłusty nabiał,
  • słodkie napoje,
  • napoje energetyzujące,
  • alkohol.

Słone przekąski do eliminacji na diecie dash

Zaleca się także ograniczyć sól i wyeliminować wszelkie słone przekąski, takie jak krakersy, chipsy, paluszki.

Bibliografia

  1. Sacks F. M. i wsp., DASH-Sodium collaborative research group. effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. DASH-Sodium Collaborative Research Group, „The New England Journal of Medicine”, January 2001, 4, 344 (1).
  2. Ostrowska L., Dietetyka. Kompendium, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2020.
  3. Appel L. J. i wsp., A clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. DASH collaborative research group. „The New England Journal of Medicine”, April 1997, 17, 336 (16):.

 

Mężczyzna trzymający się za brzuch
Przepisy, Porady dietetyka
10.07.2025

Dieta ketogeniczna a ból wątroby — co warto wiedzieć?

Dieta ketogeniczna w wielu przypadkach przynosi cenne korzyści, m.in. wspomaga utratę masy ciała oraz reguluje poziom insuliny i parametry lipidowe. Niestety istnieją także przeciwwskazania do stosowania tego modelu, a nieprawidłowo skomponowany jadłospis może spowodować powikłania i problemy zdrowotne. Sprawdzamy, czy dieta keto obciąża wątrobę i jakie jest ryzyko związane ze stosowaniem tego modelu żywienia.

Dieta ketogeniczna a ból wątroby — co warto wiedzieć?
Mama bada poziom cukru u dziecka
Przepisy, Porady dietetyka
08.07.2025

Dieta cukrzycowa dla dzieci, czyli co powinno jeść dziecko chore na cukrzycę?

Wielu rodziców po usłyszeniu diagnozy cukrzycy u dziecka nie wie, jak postępować i jak prawidłowo skomponować jadłospis. Wyjaśniamy, czy cukrzyca u dzieci jest uleczalna oraz podpowiadamy, od czego zacząć wprowadzanie zmian do diety dla dziecka z cukrzycą typu 1 i 2.

Dieta cukrzycowa dla dzieci, czyli co powinno jeść dziecko chore na cukrzycę?
Owoce, płatki owsiane, glukometr
Przepisy, Porady dietetyka
29.06.2025

Dieta cukrzycowa i lekkostrawna jednocześnie – jak je połączyć?

Założenia diety cukrzycowej oraz diety lekkostrawnej pod wieloma względami się różnią. Jednak wiele osób choruje nie tylko na cukrzycę, ale także na schorzenia wymagające stosowania diety lekkostrawnej. Jak powinna wyglądać dieta lekkostrawna dla diabetyka oraz jakie lekkostrawne przepisy diety cukrzycowej wybierać w celu dbania o gospodarkę węglowodanową i zdrowie jelit?

Dieta cukrzycowa i lekkostrawna jednocześnie – jak je połączyć?

Sprawdź, jak smaczne może być odchudzanie

Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.

Wygodnadieta.pl (my) korzystamy z cookies i innych podobnych technologii
Jeśli zaakceptujesz wszystkie cookies, zapiszemy w Twoim urządzeniu cookies i inne pliki (ogólnie cookies) analityczne i marketingowe... więcej (w celu profilowanego marketingu). Jeśli odrzucisz wszystkie - zapiszemy tylko cookies techniczne, niezbędne dla działania naszych stron. Cookies możesz też ustawić samodzielnie (Ustawienia). Używamy cookies zgodnie z Polityką prywatności,... więcej
Ustawienia
Akceptuję