Dieta po operacji jelita grubego ma istotne znaczenie w procesie rekonwalescencji. Żywienie po operacji jelita powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i uwzględniać często zmniejszoną absorpcję pewnych substancji. Jaka dieta po operacji jelita grubego jest zalecana przez lekarzy? Czy kawa po operacji jelita grubego jest dozwolona? Jakie płyny można spożywać, a jakich unikać? Dowiedz się, jak wygląda przykładowa dieta po operacji jelita grubego i jakie przepisy można w niej wykorzystać.
Spis treści:
- Jakie zmiany w diecie należy wprowadzić po operacji jelita grubego?
- Jakie produkty pomogą wrócić do normy po operacji jelita grubego?
- Przykładowy jadłospis po operacji jelita grubego
- Czego nie jeść po operacji jelita grubego?
- Jak długo stosować dietę po operacji jelita grubego?
Jakie zmiany w diecie należy wprowadzić po operacji jelita grubego?
To, jak szybko można zacząć żywienie drogą doustną, zależy od stanu zdrowia pacjenta i jest kwestią indywidualną. Po operacji jelita najczęściej zaleca się dietę lekkostrawną, w której ogranicza się błonnik pokarmowy (do 25 g/dobę), tłuszcz i cukry proste. Sprawdź naszą lekkostrawą dietę pudełkową. Przepisy diety po operacji jelita grubego należy komponować tak, by dania wspomagały metabolizm w trakcie powrotu do pełnej sprawności organizmu. Żywność należy przygotowywać, wykorzystując:
- gotowanie,
- gotowanie na parze (tzw. dieta na parze),
- pieczenie w folii,
- duszenie bez dodatku tłuszczu i obsmażania.
Pokarmy powinny być podawane często, nawet 5–6 razy w ciągu dnia, ale małymi porcjami, a ostatni posiłek zaleca się jeść na 2–3 h przed snem. Dania powinny być świeże, nieodgrzewane, i nieprzechowywane w lodówkach, tak by zmniejszać ryzyko zakażeń bakteryjnych.
Dieta po wycięciu jelita grubego powinna być dopasowana do indywidualnego zapotrzebowania, aby zapobiegać niedożywieniu, a także nie doprowadzać do niedoborów witamin i składników mineralnych. Zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze ustala się w zależności od wieku, płci, aktualnego stanu odżywienia, stopnia zaawansowania choroby, rodzaju stosowanego leczenia oraz aktywności fizycznej i chorób współistniejących.
Czasami pacjenci po operacji jelita grubego nie są w stanie spożywać odpowiedniej ilości produktów i dostarczyć wymaganą ilość energii oraz składników odżywczych. By zapobiec niedożywieniu, lekarz może zalecić spożycie doustnych suplementów pokarmowych (ONS) lub włączyć żywienie dojelitowe z wykorzystaniem sztucznych dostępów. Dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego (ONS) to łatwe do wypicia, skoncentrowane źródło energii zawierające w niewielkiej objętości witaminy i składniki mineralne. Pacjent powinien zostać poinformowany, jak przyjmować preparaty, aby nie doprowadzać do biegunki i dolegliwości jelitowych. Suplementy należy pić powoli, nawet przez 30 minut, najlepiej smakują schłodzone. Ważne, aby po otwarciu produkt przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu doby. Przed spożyciem konieczne jest także dokładne wstrząśnięcie preparatu.
W przypadku resekcji jelita cienkiego, biegunki i zespołu złego wchłaniania wymagane jest włączenie żywienia dojelitowego opartego na dietach peptydowych lub elementarnych.
Sprawdź także: Dieta lekkostrawna – na czym polega?
Jakie produkty pomogą wrócić do normy po operacji jelita grubego?
Po operacji jelita grubego, jeśli możliwe jest żywienie doustne, dozwolone są:
- pieczywo pszenne,
- drobne przetwory zbożowe (makarony, kasze),
- rozgotowane płatki zbożowe,
- gotowane warzywa, np. ziemniaki, marchew, pietruszka, seler, dynia, cukinia, buraki, pomidor,
- gotowane owoce, np.: jabłka, brzoskwinie, morele, owoce jagodowe,
- rozcieńczone wywary warzywne, kompoty, gotowane soki warzywne i owocowe (poza pomidorowym i z cytrusów),
- gotowane mięso z indyka, kurczaka,
- chude ryby,
- jaja gotowane na miękko, szczególnie białko,
- nieesencjonalne buliony mięsne,
- produkty mleczne o niższej zawartości tłuszczu np. białe sery, napoje mleczne fermentowane, maślanka (o ile są dobrze tolerowane),
- woda niegazowana,
- niewielkie ilości masła i niepoddawane obróbce termicznej oleje roślinne.
Po operacji jelita grubego bardzo ważne jest dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu. Aby pokryć zapotrzebowanie na płyny, zaleca się spożywanie 30 ml wody na kilogram masy ciała na dobę.
Przykładowy jadłospis po operacji jelita grubego
Śniadanie: pieczywo pszenne z pastą z marchewki, chudą wędliną, sałatą i pomidorem bez skórki, kompot
II śniadanie: mus jabłkowy z jogurtem naturalnym, kawa zbożowa
Obiad: dorsz duszony w sosie koperkowym z cukinią i ziemniakami purée, herbata miętowa
Podwieczorek: pieczone jabłko z cynamonem, serek wiejski lekki
Kolacja: potrawka z indyka z marchewką, kompot
Przepisy diety po operacji jelita grubego może zaproponować też dietetyk, który dopasuje odpowiednią dietę lekkostrawną po operacji raka jelita i zaleci, których produktów warto unikać na poszczególnych etapach powrotu do zdrowia. Specjalista z dużym doświadczeniem najlepiej wie, jak powinna wyglądać dieta po wycięciu jelita grubego, więc zagwarantuje, że menu będzie odżywcze i pełnowartościowe. Wsparciem na kolejnych etapach leczenia i w stopniowym wprowadzaniu zwyczajowej diety może być catering dietetyczny.
Czego nie jeść po operacji jelita grubego?
Przeciwwskazane w diecie po operacji jelita grubego są produkty smażone, pieczone, odgrzewane, wędzone i grillowane. Na początkowym etapie nie warto sugerować się intuicyjnymi domysłami, czy mięso jest zdrowe i jakie są cenne właściwości warzyw czy owoców. Organizm zaraz po operacji nie funkcjonuje jeszcze prawidłowo i ważne jest, by bezwzględnie przestrzegać zaleceń lekarskich i stopniowo rozszerzać jadłospis. Na diecie lekkostrawnej po operacji jelita grubego nie są zalecane:
- produkty zbożowe pełnoziarniste, np. otręby, pieczywo razowe, pieczywo chrupkie żytnie, pieczywo z ziarnami, grube kasze (pęczak, gryczana), ryż brązowy, płatki owsiane, mąki pełnoziarniste,
- niektóre owoce, szczególnie suszone, marynowane, niedojrzałe, np. gruszki, czereśnie, daktyle, kawon,
- produkty bogate w sorbitol i fruktozę, np. miód, soki owocowe np. jabłkowy, winogronowy, gruszkowy,
- warzywa kapustne, warzywa cebulowe, nasiona roślin strączkowych,
- tłuste mięsa i wędliny, np. wieprzowina, baranina, gęś, kaczka,
- tłuste ryby, np. halibut, jesiotr, sum, tołpyga,
- jaja ugotowane na twardo i smażone,
- tłuste sery dojrzewające, np. ser feta, sery dojrzewające, pleśniowe, śmietankowe,
- śmietana, smalec, utwardzone margaryny,
- orzechy, nasiona, pestki,
- tłuste, zawiesiste zupy na mocnych wywarach kostnych, grzybowych, mięsnych, zasmażanych, pikantnych, na warzywach kapustnych,
- przyprawy, np. musztarda, ocet, kwasek cytrynowy, chili, curry, gorczyca, ocet.
- majonez,
- czekolada, słodycze, słodkie i słone przekąski,
- kawa (poza zbożową), kakao i inne mocne napary,
- woda gazowana i napoje gazowane,
- alkohol.
Sprawdź także: Dieta low FODMAP – wesprzyj swoje jelita.
Jak długo stosować dietę po operacji jelita grubego?
Kwestię tego, jak długo dietę po operacji jelita grubego należy stosować, najlepiej ustalić z lekarzem, ponieważ każdy organizm jest inny. Najczęściej dietę lekkostrawną po operacji zaleca się utrzymywać przez kilka tygodni. Ważne jest, aby pacjent ściśle przestrzegał zaleceń lekarza i dietetyka oraz regularnie zgłaszał się na kontrole, aby monitorować postępy.
