Dynia jest warzywem jesiennym, które o tej porze roku warto jeść jak najczęściej. Dynia charakteryzuje się wysoką zawartością witamin, składników mineralnych, a także antyoksydantów. Miąższ dyni zawiera błonnik pokarmowy, dzięki czemu warzywo jest sycące i pożywne. Do zalet dyni należy również jej niska kaloryczność, dlatego także będąc na diecie odchudzającej warto uwzględnić ją w codziennym, jesiennym menu. Poznaj właściwości zdrowotne dyni, najpopularniejsze gatunki dyni, a także jej zastosowanie kulinarne.
Spis treści:
- Skąd pochodzi dynia?
- Gatunki dyni
- Dlaczego warto jeść dynię? Wartości odżywcze dyni
3.1 Dynia na odchudzanie
3.2 Dynia na piękną skórę i doskonały wzrok
3.3 Dynia na zdrowe serce i mięśnie
3.4 Dynia na mózg i układ nerwowy
- Dynia a poziom cukru we krwi
- Wszechstronne zastosowanie dyni w kuchni
- Przepisy na dania z dynią
Skąd pochodzi dynia?
Dynia to warzywo, które podobnie jak ogórek, kabaczek, cukinia czy arbuz należy do rodziny roślin dyniowatych. Pochodzi z Ameryki Centralnej i znana była już w czasach starożytnych.
Gatunki dyni
Wyodrębniono wiele gatunków dyni, różniących się między sobą kształtem, kolorem, smakiem i wielkością. A także przydatnością kulinarną. Do wyboru mamy m.in. następujące odmiany dyni:
• dynia olbrzymia – największe okazy mogą ważyć nawet kilkadziesiąt kilogramów,
• dynia hokkaido – nie wymaga obierania ze skórki,
• dynia piżmowa – która kształtem przypomina dużą gruszkę,
• dynia muscat – która z zewnątrz jest butelkowo zielona, natomiast w środku intensywnie pomarańczowa,
• dynia makaronowa – która wewnątrz kryje miąższ przypominający makaron spaghetti.
Dlaczego warto jeść dynię? Wartości odżywcze dyni
Pomarańczowy miąższ dyni jest źródłem cennych wartości odżywczych. Dynia zawiera witaminy, składniki mineralne, antyoksydanty i błonnik pokarmowy. Dlatego jej regularne spożywanie ma dobroczynne działanie na organizm człowieka. Pomaga obniżyć ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca, arytmia, choroba wieńcowa, a także chorób nowotworowych. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów z rodziny karotenoidów, głównie alfa- i beta-karotenu, spożywanie dyni pomaga spowalniać procesy starzenia się organizmu i pomaga zachować młody wygląd na dłużej.
Warto wiedzieć, że beta-karoten przyczynia się do poprawy wyglądu cery oraz jej kolorytu, a także gwarantuje przecizapalne właściwości dyni. Warzywo jest ponadto zasobne w potas, który reguluje ciśnienie krwi, a także przeciwdziała obrzękom. W niewielkich dawkach zapewnia wapń, magnez, żelazo i cynk. Dynia jest także źródłem witamin z grupy B. Wiele osób twierdzi, że regularne sięganie po to warzywo może poprawić nam nastrój i sprawić, że jesienna chandra nie będzie nam straszna.
Dynia na odchudzanie
Dynia polecana jest dla osób na diecie odchudzającej, ponieważ do jej zalet należy niska kaloryczność. 100 gramów miąższu dyni dostarcza 26-44 kcal w zależności od jej rodzaju. Najmniej kaloryczna jest dynia olbrzymia, natomiast w więcej kalorii zapewnia dynia piżmowa. Ponadto dynia jest warzywem o dużej zawartości błonnika, dzięki czemu zapewnia uczucie sytości na dłużej i reguluje pracę przewodu pokarmowego. Polecana jest w przypadku zaparć, gdyż reguluje rytm wypróżnień. W odchudzaniu pomogą ci również nasze pomysły na fit słodkości.
Dynia na piękną skórę i doskonały wzrok
Dynia zawiera mnóstwo beta-karotenu. To pomarańczowy barwnik z rodziny karotenoidów o właściwościach przeciwutleniających. Nazywany jest też prowitaminą A. Warto wiedzieć, że zapewnia prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku i chroni przed występowaniem tak zwanej „kurzej ślepoty”, czyli pogorszonym widzeniem po zmroku. Zapobiega także szkodliwemu działaniu wolnych rodników, zapewnia młody i promienny wygląd cery.
W pestkach dyni znajdują się cenne składniki mineralne, takie jak cynk, selen i żelazo, które przyczyniają się do poprawy wyglądu cery, a także wspomagają jej regenerację. Dlatego również je warto spożywać regularnie w ramach urozmaiconej diety.
Dynia na zdrowe serce i mięśnie
Dynia to warzywo bogate w potas. Pierwiastek ten jest niezbędny dla prawidłowej, miarowej pracy serca. Reguluje ciśnienie tętnicze krwi, przeciwdziałając nadciśnieniu. Dzięki wysokiej zawartości błonnika pokarmowego dynia pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi oraz zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy.
Dynia na mózg i układ nerwowy
Nie tylko miąższ dyni ma mnóstwo dobroczynnych dla zdrowia właściwości. Pestki dyni są skondensowanym, bogatym źródłem składników odżywczych. Dostarczają cynk, czyli pierwiastek niezbędny dla prawidłowej pracy całego organizmu, ponieważ aktywuje wiele enzymów regulujących przemiany metaboliczne. Ponadto odpowiednia dawka cynku w diecie jest niezbędna dla właściwego funkcjonowania układu rozrodczego, działa też korzystnie na stan skóry. Zawarte w pestkach dyni zdrowe kwasy tłuszczowe mają pozytywny wpływ na pamięć i koncentrację. Ich źródłem jest też tłoczony z nasion olej z dyni.
Dynia a poziom cukru we krwi
Ugotowana dynia ma wysoki indeks glikemiczny, który wynosi 75 jednostek. Dlatego spożywanie gotowanej dyni nie jest polecane osobom z insulinoopornością oraz diabetykom w dużych ilościach. Niewielkie porcje można uwzględnić w diecie w posiłku zawierającym źródło białka (np. mięso, ryby) i tłuszczów (np. olej roślinny, orzechy). Z kolei pestki dyni mają niski indeks glikemiczny, dlatego warto je wkomponować w sałatki, dodawać do owsianki czy kanapek.
Wszechstronne zastosowanie dyni w kuchni
Neutralny smak dyni sprawia, że można wykorzystać ją w kuchni na wiele sposobów. Bardzo popularne są:
• zupy krem z dyni z mleczkiem kokosowym,
• kotlety z dyni i kaszy jaglanej,
• placki z dyni z dipem jogurtowym,
• ciasto dyniowe z kremem waniliowym,
• pieczona dynia z ziołami,
• pieczona dynia z cynamonem i miodem,
• curry z dynią i ciecierzycą,
• purre z dyni jako dodatek do obiadu.
Pokrojona w słupki i upieczona będzie doskonałym dodatkiem do lunchu. W tej formie sprawdzi się jako alternatywa dla bardziej kalorycznych frytek. Purée z dyni można dodawać do owsianek i omletów oraz używać jako farsz do naleśników. Przepisów na dyniowe smakołyki jest mnóstwo. Warto wypróbować jak najwięcej z nich, aby wykorzystać właściwości odżywcze dyni w pełni. Włączenie tego warzywa na stałe do naszego jadłospisu z pewnością zaowocuje zdrowiem i dobrym samopoczuciem.
Przepisy na dania z dynią
W WygodnejDiecie uwielbiamy składniki sezonowe! Dlatego w naszym menu nie zabraknie rónież dyni, w każdej możliwej postaci. Znajdziesz ją w wielu naszych dietach w tym w diecie pudełkowej niskokalorycznej, diecie pudełkowej wegetariańskiej czy wegańskiej diecie pudełkowej.
Bibliografia:
1. Kluczyński B., Człapka-Matysik M., Gramza-Michałowska A.: Wartość żywieniowa dyni. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna – XLIX, 2016, 3, str. 698 – 701.
Martyna Jaros
Absolwentka SGGW z tytułem magistra dietetyki. Z zamiłowaniem poszerza swoją wiedzę dotyczącą psychodietetyki oraz zmiany nawyków żywieniowych. Obecnie doradza klientom cateringu dietetycznego WygodnaDieta.pl jak zdrowo i skutecznie osiągać swoje żywieniowe cele. Prywatnie amatorka zdrowego trybu życia, treningu siłowego, CrossFit oraz jogi.
.jpg)
Martyna Jaros 
