Zapalenie błony śluzowej żołądka to uszkodzenie najczęściej wywołane przez bakterię Helicobacetr pylori, ale może być też wynikiem ostrej gastropatii krwotocznej (nadżerkowej). Leczenie zapalenia żołądka zależy od przyczyny. Najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne, ale istotna jest także zmiana stylu życia, w tym zmiana modelu żywienia. Sprawdź, co jeść przy zapaleniu żołądka i jaka dieta na chory żołądek jest zalecana przez dietetyków.
Spis treści:
- Co to są nadżerki żołądka?
- Z czego powinna się składać dieta przy nadżerkach żołądka?
- Produkty zalecane w diecie przy nadżerkach żołądka
- Produkty zakazane w diecie przy nadżerkach żołądka
- Przykładowe dania w diecie przy nadżerkach żołądka
Co to są nadżerki żołądka?
Nadżerki w żołądku to powierzchowne ubytki, czyli uszkodzenia błony śluzowej żołądka, które są wynikiem ostrej gastropatii krwotocznej (nadżerkowej). Do objawów nadżerki zaliczają się m.in.:
- ból,
- dyskomfort w nadbrzuszu,
- wymioty,
- nudności.
Czasami chorzy doświadczają także wzdęć, zgagi czy niestrawności. Jak leczyć nadżerki żołądka? Leczenie nadżerki żołądka zależy od przyczyny. Do powstawania nadżerek mogą przyczyniać się:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne,
- alkohol,
- stres (w przebiegu wstrząsu, sepsy czy ciężkich oparzeń),
- uszkodzenia chemiczne wywołane np. żółcią, czy toksynami mocznicowymi.
Nadżerki zazwyczaj ustępują po wykluczeniu czynnika wywołującego, czyli np. po odstawieniu leków i alkoholu. Dodatkowo często stosuje się dodatkowe leki, które pomagają w wygojeniu się błony śluzowej. W wielu przypadkach konieczna jest również zmiana sposobu żywienia. Dieta na żołądek powinna być pełnowartościowa i zapewniać odpowiednią ilość białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin i soli mineralnych. Poniżej omawiamy co jeść na chory żołądek, jeśli zmagasz się z nadżerką.
Z czego powinna się składać dieta przy nadżerkach żołądka?
Jaka dieta przy nadżerce żołądka jest zalecana przez dietetyków? Dieta przy nadżerce żołądka powinna być łatwostrawna, pozbawiona substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Ważne jest, aby posiłki były spożywane bez pośpiechu, w dobrej atmosferze i o stałych porach, najlepiej co 3–4 godziny, maksymalnie 5 razy w ciągu dnia. Nie powinny też być zbyt zimne czy gorące. Kolację zaleca się spożywać przed snem, co ma zapobiegać bólom nocnym.
Dania w diecie przy nadżerkach warto przyrządzać na parze lub w kombiwarach. Wskazane jest również gotowanie w wodzie, pieczenie bez tłuszczu w naczyniach żaroodpornych oraz duszenie bez obsmażania na tłuszczu. Tłuszcz w diecie przy nadżerkach należy dodawać na końcu, do gotowych potraw.
Bardzo ważna jest także rola błonnika w diecie na chory żołądek. Zbyt duża ilość nasila wydzielanie żołądkowe, a podaż warto dopasować indywidualnie. W przypadku wykluczania konkretnych produktów zaleca się eliminować tylko te, które nasilają lub wywołują dolegliwości, najlepiej w porozumieniu z lekarzem.
Sprawdź także: Dieta lekkostrawna – na czym polega?
Produkty zalecane w diecie przy nadżerkach żołądka
W diecie przy nadżerkach żołądka zalecane są:
- napoje: mleko słodkie, mleko zsiadłe nieprzekwaszone, jogurt naturalny, kawa zbożowa z mlekiem, słaba herbata z mlekiem, soki, napoje mleczno-owocowe, mleczno-warzywne, woda niegazowana,
- pieczywo pszenne, jasne,
- chude gatunki mięs i ryb: cielęcina, królik, kurczak, indyk, dorsz, sola, płastuga, szczupak, morszczuk, mintaj, sandacz, pstrąg strumieniowy, lin, okoń, flądra,
- owoce dojrzałe i soczyste, bez skórki i pestek, niekwaśne, pod postacią przecierów lub gotowane, np.: banany, owoce jagodowe, brzoskwinie, winogrona, morele, jabłka,
- warzywa młode, soczyste, gotowane, np.: marchew, dynia, kabaczki, buraki, szparagi, w mniejszych ilościach także: kalafior, brokuł, fasola, groszek zielony, seler, pomidory bez skórki, sałata zielona,
- ziemniaki gotowane, w postaci purée,
- zupy: rosół jarski, mleczne, krupniki z dozwolonych kasz, z dozwolonych warzyw, owocowe rozcieńczone, przecierane, zaprawiane mąką i masłem, zawiesiną z mąk i śmietanki lub mąki i mleka oraz zaciągane żółtkiem,
- desery: kompot z dozwolonych owoców, galaretka, kisiel, mus z pieczonych owoców,
- łagodne przyprawy: cukier, wanilia, sok z cytryny, natka pietruszki, koperek, cynamon.
Produkty zakazane w diecie przy nadżerkach żołądka
Przy nadżerkach żołądka istotne jest unikanie produktów, które mogą podrażniać błonę śluzową żołądka i zwiększać produkcję kwasu solnego. Z diety należy zatem wykluczyć wszelkie produkty i potrawy ciężkostrawne i wzdymające. Spożywanie dań pikantnych i ostro przyprawionych także nie jest wskazane. Również alkohol na diecie u osób chorujących na żołądek jest całkowicie zabroniony.
Niezalecane są m.in.:
- warzywa kapustne, cebulowe, strączkowe, ogórki, brukiew, kalarepa, szczaw, kukurydza, grzyby, warzywa zasmażane, sałatki z majonezem i musztardą, warzywa marynowane, warzywa solone,
- owoce: czereśnie, gruszki, agrest, wiśnie, śliwki, kawon, owoce suszone i marynowane,
- tłuste gatunki mięs: wieprzowina, baranina, gęś, kaczka, dziczyzna,
- tłuste ryby: węgorz, sum, tołpyga, nototenia, halibut, troć, szprot,
- ziemniaki smażone, frytki, krążki,
- orzechy, pestki, ziarna,
- tłuszcze, np.: smalec, słonina, boczek, łój,
- pieczywo razowe, gruboziarniste kasze, płatki owsiane – chociaż właściwości owsianki dla osób zdrowych są cenne, to w przypadku nadżerek żołądka wysokobłonnikowe złoża nieoczyszczone nie są zalecane,
- ostre przyprawy: pieprz, ocet, musztarda, papryka ostra, chrzan, maggi, kostki bulionowe, ziele angielskie.
W diecie na chory żołądek przeciwwskazane są również słodycze, gotowe potrawy oraz dania typu fast food.
Przykładowe dania w diecie przy nadżerkach żołądka
Przykładowy jadłospis przy zapaleniu żołądka może wyglądać następująco:
Śniadanie: ryż na mleku z musem jabłkowym, rozcieńczony sok owocowo-warzywny
II śniadanie: pszenna bułka z masłem i chudą drobiową wędliną
Obiad: potrawka z indyka z ziemniakami purée gotowaną marchewką i cukinią
Podwieczorek: jogurt naturalny z garścią borówek
Kolacja: cukinia zapiekana z kaszą jaglaną i mięsem mielonym z indyka
Ważne jest, aby jadłospis był indywidualnie dopasowany do potrzeb, z uwzględnieniem towarzyszących chorób, alergii i nietolerancji. Dla każdego, kto nie czuje się na siłach, by samodzielnie zaplanować zdrowy, lekkostrawny jadłospis, rozwiązaniem może być dieta pudełkowa skomponowana przez dietetyka.
Sprawdź także: Jarmużowe kotleciki z komosy ryżowej
Bibliografia:
- Ciborowska H. Ciborowski A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
