Dieta przed kolonoskopią – co jeść i jak przygotować się do badania?

Kolonoskopia to badanie, które często wykonuje się w diagnostyce chorób jelita grubego. Aby wynik był wiarygodny, należy się do niego odpowiednio przygotować. Zaleca się odpowiednią dietę przed badaniem kolonoskopii oraz określone postępowanie farmakologiczne. Dowiedz się, jaka dieta lekkostrawna przed kolonoskopią jest wskazana oraz jak powinna wyglądać dieta dzień przed kolonoskopią. W niniejszym artykule przedstawiamy, jak wygląda prawidłowo rozpisana dieta przed kolonoskopią oraz jakie produkty można w niej uwzględnić, a jakie należy wyeliminować.

Spis treści:

1. Dieta przed kolonoskopią – czyli jak przygotować się do badania?
   • Dieta przed gastroskopią i kolonoskopią – czym się różnią?
2. Dieta przed kolonoskopią – co można jeść?
   • Przykładowa dieta przed kolonoskopią – jadłospis na 3 dni przed badaniem 
   • Przykładowa dieta przed kolonoskopią – menu na dzień przed badaniem
3. Dieta przed kolonoskopią – czego unikać?
4. Dieta przed kolonoskopią – dzień badania

Dieta przed kolonoskopią – czyli jak przygotować się do badania?

Nowotwory jelita grubego należą do najczęściej rozpoznawanych nowotworów w Europie, a w Polsce znajdują się na trzecim miejscu wśród nowotworów u mężczyzn (po raku prostaty i raku płuc) i na drugim miejscu u kobiet (po raku piersi)¹. Rak jelita grubego najczęściej rozwija się z łagodnych zmian zwanych polipami, dlatego odpowiednio szybko wykryte zmiany i wdrożone leczenie, mogą zapobiegać rozwojowi choroby. W diagnostyce chorób jelita grubego wykonuje się badanie kolonoskopowe.

Przed planowaną kolonoskopią pracownik ochrony zdrowia powinien przekazać pacjentowi szczegółowe informacje dotyczące prawidłowego przygotowania do badania. Już na tydzień przed badaniem warto wprowadzić dietę lekkostrawną. Zgodnie z Zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Endoskopii Przewodu Pokarmowego dieta bezresztkowa przed kolonoskopią zalecana jest na dzień przed badaniem. Wcześniej zalecano stosować przed kolonoskopią dietę półpłynną lub płynną, jednak często pacjenci nie stosowali się do zaleceń, dlatego obecnie rekomenduje się stosowanie diety bezresztkowej. 

Jeśli chcesz ułatwić sobie przygotowanie do badania i zadbać o komfort układu pokarmowego, warto rozważyć skorzystanie z diety pudełkowej lekkostrawnej od Wygodnej Diety. To wygodna dieta pudełkowa, która dostarcza łatwo przyswajalnych posiłków wspierających zdrowie jelit i może być pomocna w okresie przygotowania do kolonoskopii.

Poniżej przedstawiamy przepisy diety przed kolonoskopią oraz listę produktów zalecanych i niezalecanych przed badaniem.

Sprawdź także: Leczenie dietą. Czy można uzdrowić organizm za pomocą diety?

Dieta przed gastroskopią i kolonoskopią – czym się różnią?

W diagnostyce chorób przewodu pokarmowego często wykonuje się gastroskopię i kolonoskopię. Jednak dieta przed gastroskopią i kolonoskopią nie wygląda tak samo. Do pierwszego badania nie trzeba przygotowywać się wcześniej – wystarczy nie spożywać pokarmów na 12 godzin przed badaniem, a na 6 do 8 godzin nie pić płynów, palić papierosów i żuć gumy. Przed gastroskopią nie trzeba przestrzegać żadnego konkretnego jadłospisu. Z kolei przed kolonoskopią odpowiednie jedzenie jest bardzo ważne, by badanie mogło zostać wykonane prawidłowo. 

Dieta przed kolonoskopią – co można jeść?

Kiedyś głównym zaleceniem dotyczącym tego, co jeść przed kolonoskopią, była dieta płynna lub półpłynna. Obecnie główną cechą menu diety przed kolonoskopią – na tydzień przed badaniem – powinna być lekkostrawność. Nie powinno się spożywać produktów błonnikowych i długo zalegających w żołądku. Niewskazany jest też tłuszcz w diecie. Szczególnie istotny jest jadłospis na dzień przed planowaną kolonoskopią. Zaleca się wówczas spożycie lekkostrawnego i ubogiego w błonnik śniadania. Dozwolone są: jasne pieczywo bez ziaren, ser, jajko na twardo, chuda wędlina oraz herbata, kawa czarna bez fusów, klarowne soki, czyste kompoty i niegazowana woda w dowolnej ilości. Na obiad około godz. 13.00–15.00 można zjeść zupę krem albo sam bulion bez dodatku warzyw, mięsa i makaronu. Po obiedzie nie powinno się spożywać żadnych posiłków. Dozwolone są jedynie ssanie landrynek i picie klarownych płynów.

Aby móc dokładnie obejrzeć jelita, należy oczyścić je z resztek pokarmu, dlatego przygotowując się do badania, należy także przyjąć odpowiedni lek. W Polsce istnieje kilka preparatów, które służą do przygotowania do kolonoskopii. Procedura może się nieco różnić w zależności od wybranego leku. Najczęściej stosuje się leki pod postacią roztworów do picia i konieczne jest picie dużych ilości niegazowanej wody, herbaty czy klarownych napojów.

Sprawdź także: Dieta lekkostrawna – na czym polega?

Przykładowa dieta przed kolonoskopią – jadłospis na 3 dni przed badaniem 

Śniadanie: kanapki z chleba pszennego z masłem, szynką z indyka i pomidorem bez skórki i pestek, herbata

II śniadanie: pieczone jabłko z cynamonem

Obiad: indyk gotowany na parze w ziołach, ryż, gotowane warzywa np. marchewka z cukinią, kompot z jabłek

Kolacja: kasza manna z bananem, herbata miętowa

Przykładowa dieta przed kolonoskopią – menu na dzień przed badaniem

Śniadanie: pieczywo pszenne bez dodatku ziaren z masłem, jajkiem na twardo i wędliną z indyka, sok jabłkowy

Obiad: zupa krem z cukinii i ziemniaków

Podwieczorek i kolacja: klarowne płyny, np. woda niegazowana, herbata, czarna kawa, klarowny sok.

Dieta przed kolonoskopią – czego unikać?

Na 3 dni przed kolonoskopią nie należy spożywać owoców pestkowych (np. winogron, pomidorów, kiwi, truskawek), a także nasion i pestek np. siemienia lnianego, maku, sezamu oraz pieczywa z ziarnami. Ziarna i pestki mogą zalegać w jelitach, co będzie utrudniało badanie. Nie zaleca się także spożywania: buraków, tłustego mięsa, nasion roślin strączkowych, gruboziarnistych kasz i ciemnego pieczywa. Najlepiej po prostu na 3 dni przed badaniem przejść na dietę łatwostrawną, odstawić produkty przetworzone, tzw. gotowce i różnego rodzaju specyfiki takie jak np. kawa na odchudzanie. Czasami konieczne jest również odstawienie niektórych leków.

Wszelkie wątpliwości dotyczące diety lekkostrawnej przed kolonoskopią warto skonsultować z lekarzem. Specjalista podpowie, jak skomponować jadłospis, co jeść zamiast chipsów i przekąsek oraz które składniki diety są wskazane i czy przyjmowane na stałe leki mogą być stosowane tak, jak dotychczas.

Dieta przed kolonoskopią – dzień badania

W dniu zaplanowanej kolonoskopii dozwolone jest jedynie picie płynów. Jeśli kolonoskopia zaplanowana jest przed południem, można do 2 godzin przed badaniem pić: herbatę, kawę bez fusów, kompot i wodę. Spożywanie posiłków do czasu badania jest zabronione, można natomiast ssać landrynki. Jeśli kolonoskopia zaplanowana jest w znieczuleniu/sedacji, nie można nic pić na 5 godzin przed planowanym badaniem. Po kolonoskopii należy wrócić do zwyczajowej diety.

Jeśli chcesz się zdrowo odżywiać, ale nie lubisz gotować, lub nie masz czasu na przygotowywanie posiłków, koniecznie wypróbuj catering dietetyczny.

Bibliografia:

1. Krajowy Rejestr Chorób Nowotworowych.
2. Program Badań Przesiewowych Raka Jelita Grubego